Azotyn potasu (E249) – zastosowanie, wpływ na zdrowie

Azotyn potasu E249

Azotyn potasu o symbolu E249 to nieorganiczny związek chemiczny, należący do grupy azotynów. Jest to sól kwasu azotawego i potasu. Azotyn potasu wykorzystywany jest jako konserwant w żywności. Ma szereg wielu zastosowań, ale niestety nie należy do związków korzystnie wpływających na nasze zdrowie.

Właściwości i otrzymywanie

Azotyn potasu ma postać białych lub lekko żółtawych kryształków. Ma właściwości higroskopijne i doskonale rozpuszcza się w wodzie. Tworzy wtedy roztwór o lekko zasadowym pH. Pod wpływem wysokiej temperatury (440 °C) rozpada się i traci swoje pierwotne właściwości. W normalnych warunkach jest dobrym utleniaczem, choć wykazuje zdolność do redukcji. Związek ten można otrzymać na dwa sposoby: na skutek redukcji azotanu potasu przy pomocy ołowiu lub na skutek termicznego rozkładu azotanu potasu.

Azotyny występują również w środowisku naturalnym. Ich śladowe ilości znajdziemy m.in. w ziemi, wodach powierzchniowych, roślinach, nawozach i tkankach zwierzęcych.

Wzór sumaryczny KNO2
Masa molowa 85,10379 g/mol
Gęstość  1,914986 g/cm3
Rozpuszczalność w wodzie 281 g/100 ml (0 °C); 312 g/100 ml (25 °C);  413 g/100 ml (100 °C)
Temperatura topnienia 440,02 °C (rozkład)
Temperatura wrzenia 537 °C (wybuch)
Pojemność cieplna 107,4 J/mol K

Zastosowanie spożywcze

Azotyn potasu (podobnie jak inne azotyny) wykorzystywany jest jako konserwant w żywności. Dzięki niemu produkty dłużej utrzymują swoją świeżość i nie psują się. E249 dodawany jest także do wszelkiego rodzaju mięs (peklowanych, marynowanych czy też wędzonych), w celu poprawy ich wyglądu (czyt. ładnego koloru). Konserwant ten zapobiega powstawaniu trującego jadu kiełbasianego. Ponadto omawiany związek ma również zastosowanie w przemyśle fotograficznym oraz chemicznym.

Niestety konserwant ten ma też drugą stronę medalu, która nie jest już taka pożyteczna. Na skutek wysokich temperatur azotyny rozpadają się i przekształcają w związki N-nitrozowe (tzw. nitrozoaminy). To właśnie one odpowiadają za skrajnie niekorzystne działanie i wpływ na zdrowie człowieka.

Zastosowanie w medycynie

Azotyny znane były medycynie już w drugiej połowie XIX wieku. Organiczne azotyny stosowane były m.in. w leczeniu bólów klatki piersiowej, spowodowanych niedostatecznym napływem krwi do mięśnia sercowego (ang. angina pectoris). Azotyn potasu oddziaływał na różne części organizmu, w tym na układ nerwowy, mózg, rdzeń kręgowy, puls, ciśnienie krwi oraz układ oddechowy. Najważniejsze badania dowiodły, że nawet niewielka dawka azotynu potasu (poniżej 30 mg) podana doustnie, powoduje spadek a następnie nagły wzrost ciśnienia krwi. Większa dawka z kolei prowadzi do hipotensji, czyli obniżenia ciśnienia tętniczego poniżej 100 mm Hg ciśnienia skurczowego lub 60 mm Hg ciśnienia rozkurczowego.

Wpływ na zdrowie

Nitrozoaminy, które powstają na skutek obróbki cieplnej produktów zawierających omawiany konserwant, są bardzo szkodliwe dla zdrowia. Mogą wywoływać nowotwory żołądka, jelita grubego, nerek oraz wątroby. Należy zatem ograniczyć czas smażenia mięsa w wysokiej temperaturze, która sprzyja powstawaniu rakotwórczych nitrozoamin.

Czysty azotyn potasu przyjmowany w większych dawkach, wykazuje natomiast właściwości silnie trujące. Substancja ta działa również niekorzystnie na organizmy wodne.

Identyfikacja

Numer CAS 7758-09-0
ChemSpider 22857
ECHA InfoCard 100.028.939
Numer EC 231-832-4
PubChem 516910
RTECS TT3750000
UNII 794654G42L

Sprawdź również:

Autor
Krzysztof Kamzol
Krzysztof Kamzol

Redaktor naczelny w serwisie Joblife.pl Pasjonat technologii produkcyjnych, nowoczesnego przemysłu i technik inżynieryjnych.

Subscribe
Powiadom o
2 komentarzy
Najstarsze
Najnowsze
Inline Feedbacks
Zobacz wszystkie komentarze