Bifenyl (E230) – zastosowanie, właściwości, wpływ na zdrowie

Bifenyl to mało popularny konserwant w żywności, znany pod symbolem E230. Poznaj jego właściwości, sposoby produkcji, zastosowanie oraz wpływ na nasze zdrowie. Dowiedz się także, w jakich produktach możemy spotkać go najczęściej i jaką funkcję spełnia w nich jako konserwant.

Bifenyl E230 – zastosowanie i właściwości

Bifenyl to organiczny związek chemiczny, który należy do grupy aromatycznych związków policyklicznych. Jest to inaczej dimer benzenu. Swoim wyglądem przypomina jasnożółte kryształki i jest ciałem stałym. Należy do substancji niebezpiecznych dla zdrowia (jest drażniący) i środowiska naturalnego. Co ciekawe, bifenyl występuje w naturze. Znajdziemy go w złożach ropy naftowej, smole pogazowej oraz gazie ziemnym (może być wtedy pozyskiwany na drodze destylacji).

Związek ten topi się w temperaturze ok. 70 °C i osiąga punkt wrzenia w temperaturze ok. 255 °C. Stabilny do temperatury 400 °C,  podczas gdy w temperaturze 540 °C ulega samozapłonowi. Gęstość tego związku to 0,992 g/cm³. Bifenyl dodawany jest najczęściej do owoców cytrusowych, a jego zadaniem jest ochrona ich skórki przed szkodliwym działaniem owadów. Jest zatem swojego rodzaju impregnatem tego rodzaju produktów spożywczych.

Ponadto substancja ta (a właściwie jej substytuty) wykorzystywana jest w wielu reakcjach chemicznych – w tym sprzęgania (np. reakcja Suzukiego, Ullmanna). Polibromowany bifenyl (PBBs) służy jako dodatek do różnych materiałów, który czyni je ogniotrwałymi.

[irp posts=”2151″ name=”Pirosiarczyn potasu (E224) – zastosowanie, wpływ na zdrowie”]

Bifenyl E230 – wpływ na zdrowie, szkodliwość

Niestety związek ten nie ma dobrej opinii i aktualnie jest on wycofany z obrotu w naszym kraju. Jest to substancja szkodliwa, która po spożyciu powoduje szereg reakcji alergicznych – w szczególności u osób wrażliwych. Do typowych objawów niepożądanych trzeba zaliczyć m.in. podrażnienie śluzówki nosa oraz oczu, bóle brzucha, wymioty czy też nudności. Spożycie tego związku może powodować uszkodzenie wątroby i nerek. Dopuszczalna dzienna dawka spożycia bifenylu wynosi 0,05 mg/kg masy ciała. Bifenyl został powszechnie uznany za substancję drażniącą, neurotoksyczną i hepatotoksyczną, o negatywnym wpływie na środowisko naturalne.

Bardzo ważne jest, aby stanowczo ograniczyć kontakt dzieci z owocami poddanymi impregnacji za pomocą bifenylu. Dotyczy to również innych materiałów, które zawierają ten związek. Największe zagrożenie powoduje w połączeniu z innymi dodatkami, stosowanymi w żywności, takimi jak ortofenylofenol (E231) czy też ortofenylofenolan sodu (E232). Staje się wtedy substancją rakotwórczą.

Wycofanie bifenylu z obrotu

Bifenyl z racji swoich szkodliwych właściwości, został wycofany z obrotu na terenie całej Unii Europejskiej – w tym również w Polsce. Został także zakazany w Kanadzie oraz USA. Niemniej jednak nie daje to gwarancji, że nie zetkniemy się z tą substancją w innych rejonach świata.

Bifenyl – klasyfikacja i oznakowanie CLP

Wg Rozporządzenia WE nr 1272/2008 (CLP) bifenyl otrzymał następujące klasyfikacje:

• Eye Irrit. 2 (Poważne uszkodzenie oczu/działanie drażniące na oczy, kat. 2), H319;
• STOT SE 3 (Działanie toksyczne na narządy docelowe – narażenie jednorazowe, kat. 3), H335;
• Skin Irrit. 2 (Działanie żrące/drażniące na skórę, kat. 2), H315;
• Aquatic Acute 1 (Stwarzające zagrożenie dla środowiska wodnego – zagrożenie ostre, kat. 1), H400;
• Aquatic Chronic 1 (Stwarzające zagrożenie dla środowiska wodnego – zagrożenie przewlekłe, kat. 1), H410.

Oznakowanie CLP wg rodzaju zagrożenia (H):

• H319: Działa drażniąco na oczy.
• H335: Może powodować podrażnienie dróg oddechowych.
• H315: Działa drażniąco na skórę.
• H410: Działa bardzo toksycznie na organizmy wodne, powodując długotrwałe skutki.

Środki ostrożności (P):

• P273: Nie wypuszczać do środowiska. (Unikać uwalniania do środowiska.)
• P302 + P352: W przypadku kontaktu ze skórą: umyć dużą ilością wody lub…
• P304 + P340: W przypadku dostania się do dróg oddechowych: Wyprowadzić lub wynieść poszkodowanego na świeże powietrze i zapewnić warunki do odpoczynku w pozycji umożliwiającej swobodne oddychanie.
• P305 + P351 + P338: W przypadku dostania się do oczu: Ostrożnie płukać wodą przez kilka minut. Wyjąć soczewki kontaktowe, jeżeli są i można je łatwo usunąć.