Syrop glukozowo-fruktozowy – szkodliwość, zastosowanie

Syrop glukozowo-fruktozowy – szkodliwość, zastosowanie

Obecnie syrop glukozowo-fruktozowy znajdziemy w wielu różnych produktach spożywczych, takich jak soki, galaretki, słodycze i różnego rodzaju desery. Niestety, jego nadmierne spożycie może negatywnie odbić się na naszym zdrowiu. Co warto wiedzieć o syropie glukozowo-fruktuzowym i jak bardzo jest szkodliwy dla zdrowia? Omówimy to w dzisiejszym poradniku.

Czym jest syrop glukozowo-fruktozowy?

Syrop glukozowo-fruktozowy (wysokofruktozowy) to najchętniej wykorzystywany syrop cukrowy w przemyśle spożywczym. Oczyszczony i zagęszczony wodny roztwór glukozy i fruktozy w różnych proporcjach. Syrop ten wykorzystywany jest m.in. do produkcji słodkich napojów i przekąsek. Po raz pierwszy trafił do produkcji przemysłowej w latach 70. XX wieku na terenie USA.

Produkcja syropu glukozowo-fruktozowego

Syrop glukozowo-fruktozowy pozyskiwany jest poprzez enzymatyczną lub kwaśną hydrolizę skrobi (pszennej, kukurydzianej). Najczęściej do produkcji wykorzystuje się skrobię pochodzenia lokalnego, przykładowo w Europie jest to skrobia pszenna, a w USA skrobia kukurydziana. Do produkcji syropu wysokofruktozowego wykorzystuje się inulinę (skrobię georginiową) – delikatnie słodki proszek pochodzenia roślinnego.

Proces produkcyjny syropu glukozowo-fruktozowego składa się z trzech etapów:

  1. Etap scukrzania – w wyniku którego powstaje syrop wysokoglukozowy;
  2. Etap izomeryzacji – tutaj następuje przekształcanie glukozy we fruktozę (powstaje tzw. izoglukoza);
  3. Etap oczyszczania i zagęszczania – na tym etapie otrzymuje się gotowy syrop cukrowy, składający się z glukozy i fruktozy w stanie wolnym.

Podział syropu glukozowo-fruktozowego z uwagi na sposób produkcji:

  • HFCS-42 – zawartość fruktozy do 42%;
  • HFCS-55 – zawartość fruktozy od 42 do 55%;
  • HFCS-65 – zawartość fruktozy do 65% (stosowany m.in do produkcji Coca-Coli);
  • HFCS-90 – zawartość fruktozy do 90%.

Syrop HFCS-42 jest najczęściej stosowanym dodatkiem słodzącym na terenie Europy. Z kolei w USA najpopularniejszy jest syrop HFCS-55.

Właściwości syropu glukozowo-fruktozowego

Syrop glukozowo-fruktozowy przybiera formę bezbarwnej lub żółtej cieczy i nadaje się do użycia bez potrzeby wcześniejszego rozcieńczania. Co ciekawe, syrop ten ma bardzo niską lepkość i nie ulega krystalizacji w niskich temperaturach. Jednocześnie pozostaje wysoce stabilny pod kątem mikrobiologicznym, a z uwagi na niską cenę, jest chętnie wykorzystywany w przemyśle spożywczym (cieszy się większym zainteresowaniem niż sacharoza).

Struktura atomowa fruktozy (po lewej) i glukozy (po prawej)
Struktura atomowa fruktozy (po lewej) i glukozy (po prawej).

Zastosowanie syropu glukozowo-fruktozowego

Syrop glukozowo-fruktozowy znalazł zastosowanie głównie w przemyśle spożywczym. Wykorzystywany jest do produkcji:

  • słodkich deserów, dżemów, jogurtów;
  • słodkich napojów gazowanych i niegazowanych;
  • napojów energetyzujących i alkoholowych;
  • lodów;
  • mlecznych napojów fermentowanych;
  • cukierków owocowych.

Ponadto syrop ten może być stosowany zamiast miodu podczas wyrobu produktów cukierniczych (np. pierniki), a także zamiast słodu przy produkcji piwa. Ciekawą właściwością syropu glukozowo-fruktozowego jest jego zdolność do hamowania czerstwienia pieczywa.

Czy syrop glukozowo-fruktozowy jest szkodliwy dla zdrowia?

Spożywanie syropu glukozowo-fruktozowego w niewielkich ilościach (poniżej 35% w ogólnej diecie) nie powinno wywoływać żadnych negatywnych skutków ubocznych dla zdrowia. W przypadku większego spożycia, syrop ten może przyczynić się do:

  • chronicznej otyłości;
  • zwiększenia ryzyka zachorowania na cukrzycę typu 2;
  • wzrostu poziomu lipoproteiny niskiej gęstości i trójglicerydów;
  • spadku wrażliwości organizmu na leptynę (białka odpowiedzialnego za regulację pobierania pokarmu i gospodarkę energetyczną organizmu);
  • zwiększenia ryzyka zachorowania na zespół jelita drażliwego;
  • wzrostu ryzyka zachorowania na zaćmę cukrzycową (zmętnienie soczewki oka);
  • problemów z wytwarzaniem ATP.

Warto nadmienić, że fruktoza zawarta w tytułowym syropie jest związkiem najsilniej pobudzającym organizm człowieka do budowy tkanki tłuszczowej. Tym samym fruktoza stanowi główny składnik diety, odpowiedzialny za wzrost otyłości.

Jak fruktoza wpływa na zdrowie?

  • może powodować niealkoholowe stłuszczenie wątroby (NAFLD, ang. nonalcoholic fatty liver disease);
  • może wywoływać włóknienie nerek;
  • zwiększa ryzyko wystąpienia zespołu metabolicznego;
  • zwiększa produkcję kwasu moczowego.

Dodatkowo fruktoza nie powoduje silnego wyrzutu insuliny i nie stymuluje leptyny, a to oznacza, że nie wywołuje uczucia sytości. Z tego też powodu łatwo przedawkować spożycie syropu glukozowo-fruktozowego.

Ile kosztuje syrop glukozowo-fruktozowy?

Obecnie za 1 kg syropu glukozowo-fruktozowego trzeba zapłacić ok. 30–50 zł.


Sprawdź również informacje o innych produktach:

Autor
Krzysztof Kamzol
Krzysztof Kamzol

Redaktor naczelny w serwisie Joblife.pl Pasjonat technologii produkcyjnych, nowoczesnego przemysłu i technik inżynieryjnych.