Jodek potasu – właściwości, zastosowanie, dawkowanie

O jodku potasu było głośno w 1986 roku, kiedy to miał miejsce wybuch w Czarnobylu. Stanowi on główny składnik tzw. płynu Lugola oraz popularnych środków wykrztuśnych. Sprawdź wszystkie właściwości, zastosowanie oraz sposoby produkcji jodku potasu oraz jakie efekty uboczne może powodować jodek potasu.

Jodek potasu – definicja

Jodek potasu (ang. Potassium iodide) o symbolu KI to nieorganiczny związek chemiczny, inaczej sól potasowa kwasu jodowodorowego. Związek ten tworzy bezbarwne kryształy, które dobrze rozpuszczają się w wodzie (rozpuszczalność 1,44 kg/l).

Jodek potasu znalazł zastosowanie m.in. w syntezach organicznych, w spektroskopii i farmakologii oraz jest głównym składnikiem płynu Lugola. Ponadto śladowe ilości jodku potasu dodaje się do soli kuchennej (sól jodowana).

Właściwości

Jodek potasu jest ciałem stałym i przybiera formę białego proszku lub bezbarwnych kryształków. Bardzo dobrze rozpuszcza się w wodzie i glicerolu. Jest słabo rozpuszczalny w etanolu. Na skutek elektrolizy stopionego jodku potasu powstaje jod i potas.

Masa molowa	166,0028 g·mol−1
Gęstość	3,13 g/cm³
Temperatura topnienia	681 °C
Temperatura wrzenia	1,330 °C
Rozpuszczalność w wodzie	1400 mg/ml (w temp. 20 °C)

Zastosowanie

Jodek potasu wykorzystywany jest m.in.:

w syntezach organicznych;
w analizie chemicznej;
jako dodatek do soli kuchennej (sól jodowana);
jako składnik leków wykrztuśnych;
jako główny składnik płynu Lugola.

Dawkowanie jodku potasu

W przypadku zagrożenia nuklearnego, jodek potasu należy przyjmować zgodnie z poniższymi zaleceniami:

dorośli i dzieci powyżej 12. lat. – 100 mg;
dzieci od 3 lat do 12 lat – 50 mg;
dzieci od 1. miesiąca do 3 lat – 25 mg;
noworodki i niemowlęta młodsze niż 1 miesiąc – 12,5 mg jodu;
kobiety w ciąży i karmiące piersią – 100 mg jodu.

Uwaga! Leki zawierające jodek potasu należy podawać nie później jak do 2 godzin od momentu wystawienia na promieniowanie.

Czym jest płyn Lugola?

Płyn Lugola (łac. Iodi solutio aquosa) to wodny roztwór czystego jodu w roztworze jodku potasu. Pozyskiwany metodą solubilizacji. Płyn Lugola ma właściwości odkażające i wykorzystywany jest w medycynie m.in. w celu hamowania lub pobudzania czynności tarczycy. Mocno rozcieńczony może być wykorzystany do płukania gardła. Płyn Lugola znalazł także zastosowanie w chemii (służy do wykrywania skrobi i w jej obecności zmienia kolor na czarnofioletowy).

Płyn Lugola był w 1986 roku podawany wielu polskim obywatelom, co miało związek z awarią elektrowni jądrowej w Czarnobylu. Nadwyżki jodu przyjęte w płynie Lugola miały za zadanie powstrzymywać wbudowywanie radioaktywnych izotopów jodu w hormony tarczycowe (tym samym organizm miał być odporny na przyjmowanie radioaktywnego izotopu jodu ¹³¹I pochodzącego z radioaktywnych cząstek).

Sprawdź również informacje o innych substancjach:

źródło/zdjęcie: