O jodku potasu było głośno w 1986 roku, kiedy to miał miejsce wybuch w Czarnobylu. Stanowi on główny składnik tzw. płynu Lugola oraz popularnych środków wykrztuśnych. Sprawdź wszystkie właściwości, zastosowanie oraz sposoby produkcji jodku potasu oraz jakie efekty uboczne może powodować jodek potasu.
Jodek potasu – definicja
Jodek potasu (ang. Potassium iodide) o symbolu KI to nieorganiczny związek chemiczny, inaczej sól potasowa kwasu jodowodorowego. Związek ten tworzy bezbarwne kryształy, które dobrze rozpuszczają się w wodzie (rozpuszczalność 1,44 kg/l).
Jodek potasu znalazł zastosowanie m.in. w syntezach organicznych, w spektroskopii i farmakologii oraz jest głównym składnikiem płynu Lugola. Ponadto śladowe ilości jodku potasu dodaje się do soli kuchennej (sól jodowana).
Właściwości
Jodek potasu jest ciałem stałym i przybiera formę białego proszku lub bezbarwnych kryształków. Bardzo dobrze rozpuszcza się w wodzie i glicerolu. Jest słabo rozpuszczalny w etanolu. Na skutek elektrolizy stopionego jodku potasu powstaje jod i potas.
| Masa molowa | 166,0028 g·mol−1 |
| Gęstość | 3,13 g/cm3 |
| Temperatura topnienia | 681 °C |
| Temperatura wrzenia | 1,330 °C |
| Rozpuszczalność w wodzie | 1400 mg/ml (w temp. 20 °C) |
Zastosowanie
Jodek potasu wykorzystywany jest m.in.:
- w syntezach organicznych;
- w analizie chemicznej;
- jako dodatek do soli kuchennej (sól jodowana);
- jako składnik leków wykrztuśnych;
- jako główny składnik płynu Lugola.
Dawkowanie jodku potasu
W przypadku zagrożenia nuklearnego, jodek potasu należy przyjmować zgodnie z poniższymi zaleceniami:
- dorośli i dzieci powyżej 12. lat. – 100 mg;
- dzieci od 3 lat do 12 lat – 50 mg;
- dzieci od 1. miesiąca do 3 lat – 25 mg;
- noworodki i niemowlęta młodsze niż 1 miesiąc – 12,5 mg jodu;
- kobiety w ciąży i karmiące piersią – 100 mg jodu.
Uwaga! Leki zawierające jodek potasu należy podawać nie później jak do 2 godzin od momentu wystawienia na promieniowanie.
Czym jest płyn Lugola?
Płyn Lugola (łac. Iodi solutio aquosa) to wodny roztwór czystego jodu w roztworze jodku potasu. Pozyskiwany metodą solubilizacji. Płyn Lugola ma właściwości odkażające i wykorzystywany jest w medycynie m.in. w celu hamowania lub pobudzania czynności tarczycy. Mocno rozcieńczony może być wykorzystany do płukania gardła. Płyn Lugola znalazł także zastosowanie w chemii (służy do wykrywania skrobi i w jej obecności zmienia kolor na czarnofioletowy).
Płyn Lugola był w 1986 roku podawany wielu polskim obywatelom, co miało związek z awarią elektrowni jądrowej w Czarnobylu. Nadwyżki jodu przyjęte w płynie Lugola miały za zadanie powstrzymywać wbudowywanie radioaktywnych izotopów jodu w hormony tarczycowe (tym samym organizm miał być odporny na przyjmowanie radioaktywnego izotopu jodu 131I pochodzącego z radioaktywnych cząstek).
Sprawdź również informacje o innych substancjach:
źródło/zdjęcie:
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Jodek_potasu
- https://en.wikipedia.org/wiki/Potassium_iodide
Krzysztof Kamzol
Redaktor naczelny w serwisie Joblife.pl
