Zapałki to znane wszystkim drobne patyczki z drewna, zakończone łatwopalną masą. Służą m.in. do rozpalania ogniska, ogrodowego grilla, wzniecania ognia w piecu czy odpalania papierosa. Ich zadaniem jest szybkie wytworzenie ognia i podtrzymanie go przez krótką chwilę. Niestety są też owiane złą sławą, ponieważ mogą stanowić bezpośrednie zagrożenie pożarowe – szczególnie w rękach małych dzieci. Z czego produkuje się zapałki i jakie rodzaje zapałek znajdziemy obecnie na rynku? Wszystkie te kwestie omówimy w dzisiejszym artykule, w którym sprawdzimy również czym są tzw. zapałki sztormowe.
Czym są zapałki?
Zapałka to cienki, drewniany patyczek, najczęściej nasączony substancją ułatwiającą spalanie i zakończony łatwopalną masą. Rzadziej zamiast drewna, stosuje się patyki tekturowe. Najczęściej główka zapałek wykonana jest z masy składającej się z chloranu potasu, siarczku antymonu, siarki, barwników i zmielonego szkła (w celu zwiększenia chropowatości). W zależności od producenta, skład ten może ulegać zmianom. Potarcie główki zapałki o draskę na opakowaniu powoduje zapłon i wyzwolenie płomienia o temperaturze ok. 200 °C.
Zapałki są powszechnie używane do krzesania ognia. Mają zastosowanie w różnych dziedzinach życia, w tym w codziennym użytku domowym, w przemyśle, w obozowaniu, w podróży itp. Oto kilka przykładów:
- Oświetlenie: Zapałki są najczęściej używane do zapalania świec, lamp naftowych, latarek lub innych źródeł światła, gdy potrzebujemy szybkiego i prostego sposobu zapalenia płomienia.
- Kuchenka: W przypadku, gdy nie mamy dostępu do gazu lub energii elektrycznej, zapałki są wykorzystywane do zapalania palników gazowych lub kuchenek na biologiczne paliwo, takie jak drewno, węgiel drzewny itp.
- Grillowanie: Podczas grillowania na zewnątrz zapałki są przydatne do zapalenia węgla drzewnego lub brykietów, aby rozpalić ogień w grillu.
- Ogrzewanie: W niektórych sytuacjach zapałki są wykorzystywane do zapalania kominków, pieców na drewno lub innych urządzeń grzewczych.
- Sytuacje awaryjne: Zapałki są istotne w przypadku sytuacji awaryjnych, takich jak utrata zasilania lub wypadki samochodowe, gdy potrzebujemy ognia do ogrzania się lub przyszykowania jedzenia.
- Przygotowanie posiłków na świeżym powietrzu: Podczas obozowania lub pikniku zapałki są wykorzystywane do zapalenia ogniska lub kuchenki na wolnym powietrzu, aby gotować jedzenie.
- Fajerwerki: W przemyśle rozrywkowym zapałki są stosowane do zapalania fajerwerków, petard i innych materiałów pirotechnicznych.
Warto zawsze pamiętać o bezpiecznym obchodzeniu się z zapałkami i przechowywać je z dala od dzieci oraz materiałów łatwopalnych.
Jak produkuje się zapałki?
Proces produkcji zapałek obejmuje kilka kroków. Oto ogólny opis typowego procesu produkcji zapałek:
- Przygotowanie drewna: Pierwszym krokiem jest przygotowanie drewna na patyczki zapałek. Najczęściej używanym drewnem jest drewno sosnowe lub topolowe. Drewno jest krojone na odpowiednią długość i przekrojone na cienkie, wąskie patyczki.
- Nakładanie substancji zapalającej: Na końcach patyczków zapałek nanosi się substancję zapalającą, tzw. główkę zapałki. Tradycyjnie stosowaną substancją zapalającą jest mieszanina siarki, azotanu potasu i gliny. Główka zapałki jest nakładana za pomocą automatycznych maszyn lub ręcznie.
- Nakładanie substancji ciernej (draski): Pudełka na zapałki są najczęściej wykonane z tektury lub kartonu. Substancja zapalająca na pudełkach może mieć postać pasty lub specjalnie przygotowanej warstwy o podwyższonej chropowatości.
- Składanie zapałek: Po nałożeniu substancji zapalającej na patyczki i pudełka następuje etap składania zapałek. Patyczki są umieszczane w pudełkach w odpowiedniej liczbie i układzie. Proces składania może być wykonywany automatycznie na specjalnych maszynach.
- Pakowanie i etykietowanie: Po składaniu zapałek pudełka są pakowane w większe opakowania, takie jak kartony lub plastikowe pojemniki. Opakowania są następnie etykietowane z informacjami o marce, bezpieczeństwie, instrukcjami itp.
- Kontrola jakości: W trakcie procesu produkcji zapałek przeprowadza się kontrole jakości, aby upewnić się, że zapałki są bezpieczne i spełniają określone standardy. Kontroluje się głównie jakość substancji zapalającej, umieszczenie główek zapałek i prawidłowe składanie.
- Magazynowanie i dystrybucja: Po zakończeniu produkcji zapałki są przechowywane w magazynach, a następnie dystrybuowane do sklepów, gdzie są dostępne dla konsumentów.
Czym są zapałki sztormowe (morskie, survivalowe)?
Pod pojęciem zapałek sztormowych kryją się specjalnie skonstruowane zapałki, które można odpalić nawet w skrajnie niekorzystnych warunkach atmosferycznych (np. deszcz, silny wiatr). Jednocześnie tzw. zapałki survivalowe palą się o wiele dłużej niż te tradycyjne. Pozwalają bez problemu rozpalić ognisko czy chrust w piecu. Idealne rozwiązanie dla harcerzy, obozowiczów czy tzw. surwiwalowców.
Za jedno opakowanie zapałek sztormowych (12 sztuk) trzeba zapłacić ok. 5–6 zł.