Katiusza, czyli zdrobnienie od rosyjskiej wersji imienia Katarzyna, to nie tylko popularna rosyjska pieśń ludowa, ale również nazwa nadana radzieckim wyrzutniom rakietowym, które odegrały znaczącą rolę w II wojnie światowej. Te proste, ale skuteczne systemy artyleryjskie siały postrach wśród sił Osi i stały się jednym z symboli drugowojennej Armii Czerwonej.
Historia Katiuszy
Katiusza zwana przez niemieckich żołnierzy „Organami Stalina” powstała wskutek programu rozwojowego, który swój początek miał w 1928 roku. Wtedy w ZSRR przeprowadzono pierwsze testy rakiet na paliwo stałe. Powstałe w wyniku tego programu rakiety RS-82 i RS-132 były testowane zarówno jako uzbrojenie lotnicze, jak i naziemne.
Pod koniec lat. 30 XX wieku, już po pierwszym bojowym zastosowaniu rakiet RS-82 oraz RS-132 przez samoloty, powstała wyrzutnia BM-13 umiejscowiona na podwoziu ciężarówki ZIS-5.
Chrzest bojowy BM-13 miał miejsce w 1941 roku podczas walk o Smoleńsk. Wyrzutnie te okazały się wtedy skuteczne w szybkim pokryciu ogniem dość rozległego obszaru. Ich zaletą był również aspekt psychologiczny, gdyż lecące RS-132 wydawały bardzo charakterystyczny dźwięk, który z czasem zaczął budzić przerażenie wśród żołnierzy niemieckich.
Katiusza – wszystkie warianty
BM-13
Pierwszym wariantem popularnych katiusz była wspomniana już samobieżna wyrzutnia rakiet BM-13. Była to wyrzutnia rakiet 132mm, jedna pełna salwa obejmowała 16 rakiet. Podczas trwania salwy kabina kierowcy zasłaniana była płytami pancernymi w celu ochrony przed płomieniami wylotowymi rakiet.
BM-8
BM-8 to lekka wyrzutnia z rodziny katiusz o kalibrze 82mm. W jednej salwie wykorzystywała, w zależności od wariantu od 1 do 24 rakiet RS-82. BM-8 posadowione były m.in. na ciągnionej przyczepie, Jeepie Willysie lub lekkim czołgu T-60 czy T-40.
BM-31
BM-31, czyli ciężka katiusza to wyrzutnia rakiet kalibru 310mm. Występowała najczęściej w wersji umieszczonej na podwoziu amerykańskiej ciężarówki Studebaker US6 U3. W tym wariancie dysponowała wyrzutnią na 12 ciężkich rakiet M-31. Oprócz tego występowały także wersje ciągnione na 4 lub 8 pocisków.
Dane techniczne BM-13
Najpopularniejsza z radzieckich samobieżnych wyrzutni rakiet z okresu drugiej wojny światowej, czyli BM-13 charakteryzowała się w większości lepszymi parametrami niż jej niemieckie odpowiedniki takie jak np. Panzerwerfer 42.
Zasięg pocisków:
- M-13 – do 9500m,
- M-13DD – 11 800m,
- M-20 – 5000m,
Kaliber: 132mm
Szybkostrzelność: 1,6 strzału na sekundę
Czas ładowania: 5-10 minut
Masa pocisku:
- M-13 – od 41,5kg do 44,5kg,
- M-13DD – 62,8kg,
- M-20 – 57,6kg.
Zastosowanie cięższych pocisków M-13DD i M-20 wymuszało ładowanie ich tylko w jednym rzędzie z uwagi na większą masę. Wyrzutnia mogła więc wystrzelić w jednej salwie 8 takich rakiet.
Zobacz również: Haubica CEASAR – dane techniczne, zasięg ostrzału