Od września 2023 roku renciści i seniorzy dorabiający do emerytury muszą uważać na nowe limity zarobków, które zostały obniżone. Przekroczenie tych limitów grozi zmniejszeniem świadczenia z ZUS oraz wstrzymaniem wypłaty. Warto zrozumieć, jak te zmiany wpływają na możliwości dodatkowego zarobku po przejściu na emeryturę i jak skutecznie zarządzać finansami w tej nowej rzeczywistości.
Czy można dorabiać sobie do renty lub emerytury?
Osoby otrzymujące świadczenia z ZUS mają możliwość dodatkowego zarabiania do swojego budżetu domowego. Niemniej jednak, istnieją limity dla niektórych z nich, a te są aktualizowane co trzy miesiące, opierając się na przeciętnym wynagrodzeniu w danym kwartale.
Szczególnie istotne jest to dla emerytów pobierających wcześniejsze świadczenia, takie jak emerytury pomostowe, które podlegają tym ograniczeniom do momentu osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego. Dotyczy to również rencistów, jednak nie wszyscy są objęci tymi limitami, na przykład osoby pobierające renty wojenne lub wojskowe.
Ile można dorobić do renty lub emerytury?
Wysokość dodatkowego zarobku, jaki może osiągnąć emeryt lub rencista bez wpływu na jego świadczenie, zależy od kilku czynników. Kluczowym aspektem jest wysokość ogłoszonego przez Główny Urząd Statystyczny przeciętnego wynagrodzenia za poprzedni kwartał.
Z tego powodu istotne jest monitorowanie aktualnych limitów, które obowiązują w każdym kwartale, obejmując dwa progi:
- przekroczenie 70% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia skutkuje obniżeniem świadczenia,
- przekroczenie 130% może spowodować zawieszenie wypłaty świadczenia.
Wszystkie szczegóły determinuje Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Link tutaj: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDetails.xsp?id=wdu19981621118
Limity w 2024 roku
Dochodowe ograniczenia dotyczą osoby, które przeszły na wcześniejszą emeryturę lub rentę, a kluczowe progi obowiązują od 1 grudnia 2023 r. do lutego 2024 r. Według danych GUS, przeciętne wynagrodzenie w trzecim kwartale 2023 r. wzrosło do 7194,95 zł, co wpłynęło na podniesienie limitów dodatkowych zarobków emeryta.
Oto nowe progi:
- 70% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, czyli 5035,50 zł brutto – dochody powyżej tej kwoty skutkują zmniejszeniem emerytury lub renty.
- 130% przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego, czyli 9353,50 zł brutto – dochody przewyższające tę kwotę prowadzą do zawieszenia emerytury lub renty.
Warto również zauważyć maksymalne kwoty obniżenia, obowiązujące od 1 marca 2023 r. Wysokość limitu zależy od rodzaju pobieranego świadczenia:
- 794,35 zł – emerytura, renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy,
- 595,80 zł – renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy,
- 675,24 zł – renta rodzinna dla jednej osoby.
Kogo nie obowiązują limity?
Opisane wcześniej ograniczenia nie dotyczą osób, które osiągnęły powszechny wiek emerytalny, tj. 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn, z wyjątkiem seniorów pobierających emerytury podwyższone do poziomu świadczenia minimalnego. W przypadku decyzji o dorabianiu w takiej sytuacji, otrzymają oni należność pomniejszoną o dopłatę. Dodatkowo, wyznaczone limity nie obejmują osób uprawnionych do:
- emerytury częściowej,
- renty inwalidy wojennego z powodu pobytu w obozie lub miejscach odosobnienia, oraz renty rodzinnej po tych osobach,
- renty inwalidy wojskowego związanej ze służbą wojskową lub renty rodzinnej po żołnierzu, którego śmierć jest związana ze służbą wojskową,
- renty rodzinnej dla osób mających uprawnienia do tych świadczeń, jeżeli jest ona korzystniejsza kwotowo od ustalonej emerytury z tytułu osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego.