Obowiązek alimentacyjny polega na dostarczaniu środków utrzymania członkowi rodziny, który sam nie jest w stanie zapewnić sobie godziwego życia. Najczęściej dotyczy płacenia na rzecz swoich dzieci w sytuacji, gdy rodzice nie mieszkają razem. Ale o alimenty może też domagać się, pod pewnymi warunkami, były małżonek.
Płacenia alimentów to nie gest dobrej woli względem osoby, na rzecz której zostały zasądzone. To obowiązek, a uchylanie się od niego jest przestępstwem. Wyjaśniamy, kto może ubiegać się o alimenty i co zrobić w sytuacji, gdy osoba zobowiązana do zapłaty unika tego obowiązku.
Kto może ubiegać się o alimenty?
Obowiązek alimentacyjny ciąży na bliskich (w pewnych sytuacjach dziadkowie muszą łożyć na wnuki, a wnuki – na utrzymanie dziadków), do ich zapłaty może zostać zobowiązany również małżonek uznany za winnego rozpadu małżeństwa. Najczęściej o alimentach myślimy jednak w kontekście pieniędzy, które rodzic musi płacić na swoje dzieci.
Nie ma znaczenia, czy dziecko pochodzi ze związku małżeńskiego, czy też nie. Należy jednak podkreślić, że w trakcie trwania małżeństwa rodzic nie może wystąpić o alimenty na małoletniego. Nie jest to więc sposób na „zdyscyplinowanie” rodzica niewywiązującego się z obowiązku względem dziecka. Wniosek o alimenty jest z reguły składany jednocześnie z pozwem rozwodowym.
W uzasadnieniu wniosku o alimenty należy przedstawić sytuację rodziny oraz wyliczyć koszty utrzymania i wychowania dziecka. Na tej podstawie sąd ustala wysokość alimentów. Bierze pod uwagę nie tylko faktyczne zarobki pozwanego rodzica, ale także dochód, który mógłby on otrzymać, gdyby dołożył należytej staranności.
Obowiązek alimentacyjny względem dzieci nie kończy się z chwilą uzyskania przez nie pełnoletności, lecz trwa do chwili, w której dziecko może samodzielnie się utrzymać.
Z kolei obowiązek alimentacyjny względem byłego małżonka wygasa po pięciu latach – chyba że były małżonek ponownie wziął ślub. W takiej sytuacji obowiązek alimentacyjny wygasa bez względu na to, czy stan majątkowy beneficjenta poprawił się, pogorszył czy pozostał bez zmian.
Co zrobić, gdy druga strona nie płaci alimentów?
Gdy rodzic zobowiązany do płacenia alimentów nie wywiązuje się z obowiązku, drugi może skierować sprawę do egzekucji komorniczej.
- Wyrok zasądzający alimenty opatrzony jest klauzulą wykonalności, który pozwoli komornikowi na egzekwowanie należności od rodzica uchylającego się od płacenia.
- We wniosku o wszczęcie egzekucji rodzic wskaże składniki majątkowe, z których komornik będzie mógł dokonać egzekucji. Może zażądać wszczęcia egzekucji z nieruchomości, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu albo innych składników majątku. Jeżeli rodzic nie wskaże majątku, komornik ustali go samodzielnie z wykorzystaniem specjalnych narzędzi.
- Najczęściej egzekucja przeprowadzana jest z rachunku bankowego lub z wynagrodzenia za pracę.
Jeśli rodzic dziecka uchyla się od płacenia, można złożyć w sądzie wniosek o zobowiązanie dziadków do regulowania należności.
Skoro uchylanie się od płacenia alimentów to przestępstwo, to można złożyć zawiadomienie do policji lub prokuratury. Osoba, która nie zapłaciła co najmniej trzech rat alimentacyjnych, może zostać ukarana grzywną, ograniczeniem wolności albo pozbawieniem wolności do roku.
Jeśli rodzic zobowiązany do płacenia mimo wszystko uchyla się od obowiązku, drugi rodzic może skorzystać z Funduszu Alimentacyjnego. Świadczenie przysługuje osobie uprawnionej do alimentów od rodzica na podstawie tytułu wykonawczego pochodzącego lub zatwierdzonego przez sąd, jeżeli egzekucja okazała się bezskuteczna.
Pomoc przeznaczona jest wyłącznie dla osób w bardzo trudnej sytuacji życiowej. Dochód na osobę w rodzinie nie może przekraczać kwoty 900 zł netto miesięcznie.
Podsumowanie
Z danych Rejestru Dłużników BIG InfoMonitor wynika, że pod koniec zeszłego roku w kraju było 278 tys. dłużników alimentacyjnych. Wielu z nich doskonale wie, w jaki sposób uchylać się od płacenia i ukrywać dochody. Mimo wszystko warto zawalczyć o należne alimenty.
Adwokaci Katowiccy oferują wsparcie dla osób chcących uzyskać alimenty. Oferujemy pomoc w napisaniu wniosku o alimenty i odpowiednim sformułowaniu roszczeń. Podpowiemy także klientowi, gdzie może uzyskać pomoc w sytuacji, gdy zobowiązany uchyla się od płacenia. Przygotujemy także wniosek do komornika o wszczęcie egzekucji z majątku dłużnika.