Cyna z racji swojej niskiej temperatury topnienia i właściwości plastycznych, była już we wczesnym średniowieczu chętnie wykorzystywana do wyrabiania przedmiotów codziennego użytku. Obecnie cyna wykorzystywana jest m.in. do lutowania i pokrywania powierzchni metalowych jako środek antykorozyjny. Ile wynosi temperatura topnienia cyny, jakie są jej właściwości i zastosowanie? Wszystkie te kwestie wyjaśnimy w dzisiejszym artykule.
Cyna – właściwości chemiczne i fizyczne
Cena to dobrze znany wszystkim pierwiastek chemiczny o symbolu Sn (z łac. stannum). W normalnych warunkach cyna występuje w tzw. odmianie β (beta) o gęstości 7,3 g/cm³. Jest ona trwała powyżej 13,2 °C i wyróżnia się siecią krystaliczną w układzie tetragonalnym. Poniżej tej temperatury zamienia się w odmianę α (alfa) o gęstości 5,85 g/cm³. Taka zmiana gęstości ma swoje skutki uboczne i zyskała miano „zarazy cynowej”. Cyna rozpada się wtedy tworząc tzw. „cynę szarą” o wyglądzie szarego proszku. Cyna biała „czysta” jest odporna na działanie korozji, ciągliwa oraz kowalna.
Co ciekawe cyna występuje w przyrodzie (wagowo 0,004%) i najczęściej jest to izotop 120Sn (33%), który należy do grupy 10 innych izotopów tego pierwiastka występujących naturalnie. Sztucznie natomiast udało się wytworzyć aż 29 izotopów. Największe złoża cyny na świecie mieszczą się w Indonezji, Chinach, Tajlandii, Boliwii, Malezji, Rosji, Brazylii, Birmie i Australii. Cyna występowała również w Polsce. Śladowe ilości złóż cynonośnych znaleziono w Gierczynie oraz na terenie Sudetów, okolicach Czarnowa, Miedzianki i Starej Góry.
Temperatura topnienia cyny
Cyna topnieje w temperaturze 231,93 °C i wrze w temperaturze 2602 °C. Niska temperatura wrzenia sprawia, że cyna jest powszechnie wykorzystywana w lutownictwie. Ponadto dzięki procesowi cynowania możliwe jest zabezpieczenie stalowych pojemników na żywność, np. puszek do konserw. Kolejną ciekawostką jest fakt, że cyna jest składnikiem stopu drukarskiego, wykorzystywanego do produkcji czcionek.