Zarząd jest jednym z obowiązkowych organów spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (sp. z o.o.), który odpowiada za prowadzenie jej spraw i reprezentowanie jej na zewnątrz. Skład, kompetencje i tryb działania zarządu są określone w umowie spółki lub w statucie, jeśli spółka taki posiada. Kto powołuje członków zarządu i jakie są zasady ich powoływania i odwoływania? Na te pytania odpowiemy w niniejszym artykule.
Zasada powoływania zarządu przez zgromadzenie wspólników
Zgodnie z art. 201 § 1 Kodeksu spółek handlowych (dalej jako ksh) zarząd składa się z jednego albo większej liczby członków. Liczba członków zarządu jest ustalana w umowie spółki lub w statucie. Jeśli umowa spółki lub statut nie określa liczby członków zarządu, oznacza to, że zarząd jest jednoosobowy.
Zasadą jest, że członków zarządu powołuje zgromadzenie wspólników, chyba że umowa spółki stanowi inaczej. Zgromadzenie wspólników jest najwyższym organem spółki, w którym uczestniczą wszyscy wspólnicy lub ich pełnomocnicy. Zgromadzenie wspólników podejmuje uchwały w sprawach należących do jego kompetencji, w tym w sprawie powoływania i odwoływania członków zarządu.
Zgromadzenie wspólników powołuje członków zarządu na czas oznaczony lub nieoznaczony. Jeśli umowa spółki lub statut nie określa czasu trwania kadencji członków zarządu, oznacza to, że są oni powoływani na czas nieoznaczony. Czas trwania kadencji członków zarządu nie może być dłuższy niż pięć lat, chyba że umowa spółki lub statut stanowi inaczej.
Zgromadzenie wspólników powołuje członków zarządu spośród wspólników lub osób trzecich. Nie ma ograniczeń co do tego, kto może być członkiem zarządu, pod warunkiem, że spełnia on następujące warunki:
- jest osobą fizyczną,
- ma pełną zdolność do czynności prawnych,
- nie jest skazany prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwa wymienione w art. 18 § 1 ksh, tj. przestępstwa przeciwko mieniu, obrotowi gospodarczemu, wiarygodności dokumentów, obowiązkowi alimentacyjnemu, przestępstwa skarbowe lub przestępstwa popełnione w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej,
- nie jest objęty zakazem pełnienia funkcji w organach spółek handlowych na podstawie orzeczenia sądu lub decyzji administracyjnej.
Zgromadzenie wspólników powołuje członków zarządu większością głosów, chyba że umowa spółki lub statut wymaga większej większości. Jeśli umowa spółki lub statut przewiduje, że każdy wspólnik ma prawo powołać jednego członka zarządu, oznacza to, że każdy wspólnik ma prawo indywidualnego powołania, które nie podlega głosowaniu na zgromadzeniu wspólników.
Możliwość powoływania zarządu przez inne podmioty
Umowa spółki lub statut może stanowić inaczej niż zasada powoływania zarządu przez zgromadzenie wspólników. Oznacza to, że umowa spółki lub statut może przewidzieć, że członków zarządu powołują inne podmioty, np.:
- wspólnicy indywidualnie lub zbiorowo,
- rada nadzorcza, jeśli spółka taki organ posiada,
- osoby trzecie, np. fundatorzy, akcjonariusze, partnerzy biznesowi,
- organy spoza spółki, np. sąd, minister, prezes urzędu.
Umowa spółki lub statut może także określać, że członków zarządu powołuje się w drodze konkursu, losowania, rotacji lub innego sposobu. Umowa spółki lub statut może także określać, że członków zarządu powołuje się na podstawie umowy, testamentu, darowizny lub innego tytułu prawnego.
Umowa spółki lub statut może także określać, że członków zarządu powołuje się według kryteriów, np.:
- kwalifikacji, doświadczenia, kompetencji, reputacji,
- proporcjonalności, reprezentatywności, różnorodności,
- zgodności, lojalności, zaufania.
Umowa spółki lub statut może także określać, że członków zarządu powołuje się z zastrzeżeniem zgody, akceptacji, weta lub innego warunku ze strony innych podmiotów, np.:
- wspólników, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej, audytora,
- organów państwowych, samorządowych, nadzorczych, kontrolnych, regulacyjnych,
- wierzycieli, kontrahentów, klientów, dostawców, pracowników, związków zawodowych.
Podsumowanie
Powołanie zarządu jest jedną z najważniejszych decyzji podejmowanych w spółce z o.o. Zasadniczo powoływanie członków zarządu należy do kompetencji zgromadzenia wspólników, chyba że umowa spółki lub statut stanowią inaczej. Umowa spółki lub statut mogą określać różne zasady i tryby powoływania członków zarządu, dostosowane do potrzeb i celów spółki. Powołanie członków zarządu powoduje powstanie stosunku organizacyjnego między członkami, zarządem i spółką.
Zobacz również: Czy spółka z o. o. może być jednoosobowa?
fot. freepik.com