Terpentyna, znana również jako sylwestren, to substancja, która może wydawać się nieco tajemnicza dla przeciętnego człowieka. Jest to płyn uzyskiwany przez destylację żywicy pozyskiwanej z żywych drzew, głównie sosny. Jest to złożona mieszanka węglowodorów, głównie terpenów, takich jak alfa- i beta-pinen.
Terpentyna jest bezbarwną lub żółtawą cieczą, łatwopalną i słabo rozpuszczalną w wodzie. Jej zapach przypomina las iglasty, co nie jest zaskakujące, biorąc pod uwagę, że jest ona pozyskiwana z drewna sosny.
Skąd pochodzi terpentyna?
Terpentyna jest produkowana w krajach, które mają ogromne obszary sosnowe. Główne źródła terpentyny w Europie to sosna nadmorska (Pinus pinaster) i sosna zwyczajna (Pinus sylvestris), podczas gdy w Stanach Zjednoczonych są to sosna długowieczna (Pinus palustris) i sosna taeda (Pinus taeda).
Aby uzyskać żywicę, nacinane są w specjalny sposób kory drzew, a rośliny, starając się ochronić ranę, wydzielają zwiększone ilości gojącej żywicy, która jest zbierana do przymocowanych do pnia pojemników.
Jakie są zastosowania terpentyny?
Terpentyna znalazła dosyć wszechstronne zastosowanie w przemyśle, m.in. jako uniwersalny rozpuszczalnik. Można przy jej pomocy łatwo rozrzedzać farby olejne. Ponadto, terpentyna jest używana do produkcji past do butów i podłóg. Jej aromatyczne właściwości wykorzystuje się do produkcji perfum. Dodaje się ją do środków czyszczących i odkażających, zarówno ze względu na właściwości bakteriobójcze, jak i świeży zapach. Terpentyna służy do produkcji środków insektobójczych.
Terpentyna w medycynie
Terpentyna ma długą historię zastosowań w medycynie, choć współcześnie jej stosowanie jest ograniczone ze względu na potencjalne zagrożenia.
Terpentyna jako środek przeciwpasożytniczy
Terpentyna była używana jako środek przeciwpasożytniczy, szczególnie w leczeniu myiazy, czyli infekcji pasożytniczych wywołanych przez larwy much. W przeszłości, terpentyna była stosowana do leczenia robaczycy.
Terpentyna w leczeniu dolegliwości kostno-stawowych
Terpentyna była również stosowana w leczeniu bólów reumatycznych. Współcześnie, terpentyna jest czasem używana jako składnik maści i linimentów stosowanych na stłuczenia i naciągnięcia.
Terpentyna jako środek wywołujący miejscowe przekrwienie
Terpentyna była stosowana jako środek do nacierań, wywołujący miejscowe przekrwienie. Była używana w leczeniu zapalenia opłucnej, odmrożeń, a także do uśmierzania nerwobólów.
Terpentyna w leczeniu innych dolegliwości
W niektórych przypadkach, terpentyna była stosowana do leczenia schorzeń wątroby, ischiasu, a nawet zaparć. W czasie wojny secesyjnej, lekarze podawali terpentynę zarówno wewnętrznie, jak i zewnętrznie, aby zahamować infekcje. Warto jednak pamiętać, że mimo historycznych zastosowań terpentyny w medycynie, jej spożycie jest często toksyczne, powodując uszkodzenia nerek i krwawienia w płucach. Dlatego współcześnie lekarze zdecydowanie odradzają jej spożywanie.
Czy terpentyna jest bezpieczna?
Podczas korzystania z terpentyny, ważne jest, aby pamiętać o jej potencjalnych zagrożeniach. Jest to łatwopalna substancja, która może samorzutnie zapalić się w temperaturze 220-255 stopni Celsjusza. Dlatego zawsze należy zachować ostrożność podczas jej przechowywania i użytkowania.