Kwas fumarowy ma bardzo szerokie zastosowanie – nie tylko w przemyśle spożywczym. To raczej rzadko spotykamy konserwant o symbolu E297, jednak posiada bardzo pożyteczne właściwości. Dowiedz się, w jakich produktach znajdziesz kwas fumarowy oraz czy jego spożycie jest bezpieczne dla naszego zdrowia.
Kwas fumarowy E297 – właściwości, pozyskiwanie
Kwas fumarowy to organiczny związek chemiczny (inaczej kwas trans-butenodiowy, fumaran), który należy do grupy nienasyconych alifatycznych kwasów dikarboksylowych. Substancja ta jest produktem ubocznym metabolizmu węglowodanów. Przybiera postać białych kryształków i jest trudno rozpuszczalny w wodzie.
Ciekawostką może być fakt, że kwas fumarowy został otrzymany już w 1817 roku przez dwóch naukowców – Braconneta i Vauquelina. Dokonali tego poprzez pirolizę (suchą destylację) kwasu jabłkowego. Ponadto konserwant ten wyizolowano w 1833 roku przez Wincklera z rośliny nazwaną dymnicą pospolitą (Fumaria officinalis). Właśnie od tej łacińskiej nazwy wzięła się nazwa tytułowego kwasu.
Kwas fumarowy pozyskiwany jest na skalę przemysłową na drodze syntezy chemicznej z bezwodnika kwasu maleinowego, który wytwarzany jest z kolei z butanu. Drugim sposobem wytwarzania jest wykorzystanie fermentacji cukrów przy pomocy grzybów. Kolejną ciekawostką jest to, że kwas fumarowy występuje w organizmach żywych jako fumaran (postać zjonizowana kwasu) i bierze udział w reakcjach utleniania.
| Wzór sumaryczny | C4H4O4 |
| Gęstość | 1,635 g/cm³ |
| Temperatura topnienia | 298–300 °C |
| Temperatura samozapłonu | 375 °C |
| Kwasowość | pK1 = 3,03, pK2 = 4,44 |
| Masa molowa | 116,07 g/mol |
| Rozpuszczalność w wodzie | 4.9 g/L w temp. 20 °C |
| Numer CAS | 110-17-8 |
| Numer PubChem | 723 |
| Numer ChEBI | 18012 |
| Numer ChEMBL | 503160 |
| ChemSpider | 10197150 |
| ECHA InfoCard | 100.003.404 |
| Numer EC | 203-743-0 |
| PubChem | 444972 |
| Numer RTECS | LS9625000 |
| Symbol UNII | 88XHZ13131 |
Zastosowanie kwasu fumarowego E297
Fumaran wykorzystywany jest w wielu dziedzinach życia, głównie w przemyśle ogólnym i spożywczym. Znajdziemy go w środkach leczniczych na łuszczycę, a także w paszach dla zwierząt. W produkcji żywności wykorzystywany jest jako regulator kwasowości, konserwant i przeciwutleniacz (już od roku 1946). Jest powszechnie dopuszczony do obrotu na terenie Unii Europejskiej, USA, Australii i Nowel Zelandii. Został jednak zakazany w Kanadzie. Fumaran znajdziemy w bardzo wielu produktach spożywczych, zaliczyć do nich można:
- proszek do pieczenia;
- wyroby cukiernicze i ciastkarskie – w tym polewy;
- herbaty i napoje w proszku;
- desery na bazie galaretki;
- guma do żucia;
- desery mleczne.
Dodanie kwasu fumarowego do wyrobów spożywczych sztucznie wydłuża ich okres przydatności do spożycia.
Szkodliwość, wpływ na zdrowie kwasu fumarowego
Kwas fumarowy jest bezpieczny dla zdrowia, jednak ustala się jego górną dawkę dziennego spożycia na poziomie 6 mg/kg masy ciała. Pozostaje na tyle nieszkodliwy, że został dopuszczony w formie dodatku w produktach przeznaczonych dla małych dzieci.
Sprawdź również:
- czym jest eozyna
- jakie zastosowanie ma woda destylowana
- czym jest kwas solny i kwas azotowy
- jakie są rodzaje kawy i rodzaje miodu
Krzysztof Kamzol
Redaktor naczelny w serwisie Joblife.pl Pasjonat technologii produkcyjnych, nowoczesnego przemysłu i technik inżynieryjnych.
