Lotnictwo od czasów powstania nie przestaje nas zaskakiwać. Ciągle rozwijająca się światowa gospodarka i wzrastający popyt na transport ludzi oraz towarów sprawia, że inżynierowie stale poszukują inspiracji i metod na stworzenie coraz to doskonalszych maszyn latających, zdolnych do pomieszczenia jak największej ilości towaru i osób. Nie jest to łatwe, ponieważ taka maszyna musi być zdolna do oderwania się od powierzchni ziemi, wzniesienia na wysokość ok. 11 km i pokonania tysięcy kilometrów bez konieczności tankowania paliwa.
W dzisiejszym artykule sprawdzimy, jakie sukcesy udało się osiągnąć w dziedzinie inżynierii lotniczej. Przedstawimy TOP 15 największych samolotów na świecie i przyjrzymy się ich rozmiarom i parametrom technicznym. Sprawdź również, jakie są najszybsze samoloty świata!
Antonov An-225 Mriya
Samolot An-225 Mriya do momentu zniszczenia przez rosyjskie siły zbrojne na Ukrainie, był największym samolotem na świecie. Rozpiętość skrzydeł tego giganta to aż 88,4 m, a masa własna to aż 200 ton. Samolot może zabrać na pokład aż 250 ton ładunku i pomimo takiego obciążenia jest w stanie osiągnąć prędkość przelotową 800 km/h na wysokości 10 km. Wszystko dzięki 6 potężnym silnikom D-18T o ciągu 229,5 kN każdy. Skrzydła tego giganta tworzą powierzchnię nośną o rozmiarze aż 905 m². AN-225 wykorzystywany jest do transportu bardzo ciężkich lub sporych rozmiarowo ładunków na spore odległości. Zasięg samolotu na pełnych zbiornikach paliwa i przy całkowitym załadowaniu wynosi aż 4500 km. Niestety wszystkie te osiągi nie biorą się znikąd, średnie spalanie tego potwora oscyluje w granicach 18 ton paliwa na godzinę lotu.
An-225 został zniszczony podczas postoju na ziemi w porcie lotniczym Kijów-Hostomel w 2022 roku, na skutek działań militarnych sił rosyjskich. Nie zdołano ewakuować maszyny z uwagi na trwające prace naprawcze.
Aero Spacelines Super Guppy
Aero Spacelines Super Guppy to amerykański szerokokadłubowy samolot transportowy, wykorzystywany do transportu ładunków o sporych gabarytach. Jego cechą jest dosyć charakterystyczna sylwetka, przypominająca nieco kształt delfina. W sumie wybudowano jedynie 5 egzemplarzy tego modelu, z czego 4 dostępne są już tylko w muzeach (w USA, Anglii, Francji i Niemczech). Nie jest to jednostka nowa, ponieważ data jej oblotu to 31 sierpnia 1965 .
Rozpiętość skrzydeł Super Guppy to 47,63 m, wysokość 14,78 m, a powierzchnia nośna zajmuje przestrzeń aż 182,51 m². Maksymalna masa startowa samolotu nie jest powalająca i wynosi zaledwie 77 111 kg. Nie zadziwia także prędkość maksymalna, która wynosi 460 km/h na wysokości 7620 m. Niemniej jednak samolot znalazł się w naszym zestawieniu głównie z uwagi na swój mocno charakterystyczny, opływowy kształt kadłuba i jego wysokość.
Lockheed C-5 Galaxy
Lockheed C-5 Galaxy to ciężki, wojskowy samolot transportowy, dysponujący olbrzymią powierzchnią załadunkową – aż 985,29 m³. Samoloty te służą do transportu wyposażenia wojskowego, wliczając w to nawet czołgi i helikoptery. Możliwości tego samolotu pozwalają dostarczać owe wsparcie w dowolne miejsce na świecie.
C-5 Galaxy posiada w sumie 12 zbiorników paliwa, które zostały umieszczone wewnątrz skrzydeł i co ciekawe, samolot ten przystosowany jest do tankowania w powietrzu. Tym samym jego zasięg jest w praktyce ograniczony wyłącznie wytrzymałością jego załogi. Oprócz przestrzeni załadunkowej, C-5 Galaxy posiada również osobny pokład pasażerki, zdolny pomieścić aż 73 osoby. Zasięg samolotu z pełnym obciążeniem i przy pełnym zatankowaniu wynosi 6033 km. Samolot ten zdolny jest poruszać się z prędkością aż 1071 km/h na wysokości 10 360 m.
Olbrzymi ciąg silników w połączeniu ze sporą powierzchnią nośną, pozwalają wystartować w pełni załadowanym samolotem na pasie o długości już 2530 m.
Boeing 747 Dreamlifter
Boeing 747 Dreamlifter to w gruncie rzeczy zmodyfikowana wersja maszyny Boeing 747-400. Samolot ten wykorzystywany jest do transportu części Boeinga 787 od dostawców z całego świata, bezpośrednio do zakładów montażowych. Obecnie w użyciu są tylko 4 omawiane egzemplarze. Pierwszy lot testowy odbył się 16 września 2006 roku.
Rozpiętość skrzydeł tej maszyny wynosi 64,4 m, a maksymalna masa startowa wynosi aż 364 235 kg. Potężne silniki są w stanie rozpędzić tego kolosa do prędkości 878 km/h, a w pełni załadowany i zatankowany może pokonać jednorazowo do 7800 km. Zbiorniki paliwa pomieszczą aż 199 150 l cieczy.
Antonov An-124 Rusłan
Do największych maszyn zalicza się Antonov An-124 Rusłan. Ten radziecki, czterosilnikowy samolot transportowy również nie jest nowością na rynku, ponieważ pierwszy raz wzbił się w powietrze 26 grudnia 1982. Wyprodukowano łącznie 56 egzemplarzy tego modelu.
Rozpiętość skrzydeł tego kolosa wynosi 73,3 m, długość 69,1 m, a powierzchnia nośna to aż 628 m². Masa startowa samolotu również budzi podziw, bo wynosi 392 tony. Potężne silniki o ciągu 229,75 kN każdy, są w stanie rozpędzić maszynę do prędkości 850 km/h na wysokości 12 000 m. Z kolei zbiorniki paliwa pomieszczą aż 270 000 litrów, co zapewnia niebagatelny zasięg maszyny, równy 16 090 km (ok. 20 godzin lotu).
Boeing B-52 Stratofortress
Boeing B-52 Stratofortress to amerykański bombowiec strategiczny dalekiego zasięgu. To już dosyć leciwa, aczkolwiek sprawdzona konstrukcja z 1952 roku. Maszyna ta wzięła udział m.in. w wojnie wietnamskiej i pierwszej wojnie w Zatoce Perskiej. Możliwości tego samolotu są wręcz piorunujące. Na jego pokładzie może znajdować się nawet 31 500 kg amunicji konwencjonalnej (bomb, rakiet, itp.). Rozpiętość skrzydeł B-52 Stratofortress to 56,4 m. 8 silników o ciągu 75,6 kN każdy potrafi rozpędzić samolot do prędkości aż 1030 km/h, a maszyna może podróżować na wysokości 14 300 m.
Ilyushin Il-76
Iljuszyn Ił-76 to kolejny przykład radzieckiego kolosa. Ten 4-silnikowy samolot transportowy w zależności od wersji produkcyjnej może ważyć od 157 do nawet 210 ton. Pierwszy egzemplarz tej maszyny dostarczono radzieckim Siłom Powietrznym w połowie 1974 roku. W sumie wyprodukowano ponad 960 egzemplarzy tego samolotu, a więc całkiem sporo.
Rozpiętość skrzydeł Ił-76 wynosi 50,5 m, a łączna powierzchnia nośna to 301,2 m². Pomimo tylko 4 silników, maszyna ta jest w stanie rozpędzić się do prędkości aż 900 km/h. Pozwala na to olbrzymi ciąg silników, wynoszący 117,7 kN dla każdego z nich. Pułap maksymalny z kolei to równe 13 000 m. Maszyna jest w stanie zabrać na pokład 109 480 l paliwa lotniczego, co daje jej zasięg od 3650 do 4400 km (zależnie do wersji).
Airbus BelugaXL
Airbus BelugaXL (inaczej Airbus A330-743L) to sporych rozmiarów samolot transportowy o dość charakterystycznej konstrukcji, przypominającej kształtem delfina. BelugaXL skonstruowany został w oparciu o model Airbus A330-200F. Maszyna po raz pierwszy wzniosła się w powietrze 19 lipca 2018 roku i została oficjalnie wprowadzona do użytku 9 stycznia 2020 roku. Od 2016 roku zbudowano w sumie 6 egzemplarzy BelugaXL.
Maszyna może zabrać na pokład do 50,500 kg ładunku. Ma długość 63,1 m, rozpiętość skrzydeł równią 60,3 m, wysokość 18,9 m, a łączna powierzchnia nośna wynosi 361,6 m2. Samolot może zabrać na pokład 73 tony paliwa, które zasila 2 silniki turbowentylatorowe Rolls-Royce Trent 700 o ciągu 316 kN każdy. Prędkość przelotowa wynosi 737 km/h, pułap maksymalny 11 000 m, a całkowity zasięg samolotu to 4300 km.
Boeing 747
Boeing 747 (nazywany też Jumbo Jet) to jeden z największych samolotów pasażerskich na świecie. Na pokład może zabrać od 366 do 660 pasażerów (zależnie od konfiguracji). W użyciu są również typowe wersje cargo oraz łączone (zabierające duży ładunek i 220 pasażerów). Boeing 747 został wprowadzony do służby w 1970 roku. W sumie wyprodukowano aż 1531 egzemplarzy tego samolotu – wliczając w to wszystkie wersje.
Rozpiętość skrzydeł Jumbo Jeta wynosi w zależności od wersji 59,6 – 68,5 m. Z kolei powierzchnia nośna to aż 520,25 m² (dla wersji -400). Masa startowa maszyny może wynosić od 333 390 do nawet 442 253 kg, a prędkość przelotowa oscyluje w zakresie 945 – 977 km/h. Nieco większa rozbieżność występuje w maksymalnym zasięgu maszyny. Tutaj zależnie od wersji samolotu, jego zasięg może wynosić 9800 – 14 815 km.
Boeing C-17 Globemaster III
Boeing C-17 Globemaster III to ciężki wojskowy samolot transportowy, dający możliwość skróconego startu i lądowania. Zastosowanie tej maszyny jest bardzo szerokie. C-17 Globemaster III jest w stanie przewozić maksymalnie 134 żołnierzy lub 48 rannych na noszach czy też maksymalnie 77 519 kg ładunku. Masa startowa maszyny wynosi 265 351 kg, a rozpiętość skrzydeł 51,74 m. Zasięg maksymalny z ładunkiem 72 560 kg wynosi 4442 km (bez dodatkowego tankowania w powietrzu). Maszyna może przemieszczać się na pułapie 13 716 m z prędkością maksymalną 1010 km/h.
Airbus A380
Airbus A380 to już dobrze znana wszystkim pasjonatom lotnictwa, dwupoziomowa maszyna pasażerska. Samolot ten po raz pierwszy wzbił się w powietrze 27 kwietnia 2005, a zatem jest to dosyć młoda konstrukcja. Airbus A380 może zabrać na pokład 560 pasażerów z podziałem na 3 klasy lub 853 pasażerów w konfiguracji wyłącznie ekonomicznej.
Rozpiętość skrzydeł Airbusa A380 wynosi 79,8 m, długość kadłuba 73 m, a wysokość 24,1 m. Za napęd służą tu 4 silniki turbowentylatorowe o ciągu 356 kN każdy. Maksymalna masa startowa wynosi aż 575 ton. Maszyna ta zapewnia ogromny zasięg wynoszący aż 15 200 km. To jednak wiąże się z zabraniem na pokład 320 000 litrów paliwa. Prędkość maksymalna Airbusa A380 wynosi z kolei 1089 km/h (przelotowa 1040 km/h). Niemały jest również pułap, który może sięgać aż 13 144 m.
McDonnell Douglas KC-10 Extender
McDonnell Douglas KC-10 Extender to latająca cysterna wyprodukowana na bazie cywilnego samolotu DC-10-30. Obecnie użytkowanych jest 59 egzemplarzy tej maszyny. Aktualnie samolot ten zapewnia sobie największy maksymalny zasięg na świecie wynoszący aż 18 507 km (zasięg bojowy to już 7032 km). Samolot ten został wyposażony w zarówno przewód sztywny do tankowania, jak i przewód elastyczny (dzięki temu tankować mogą się również samoloty US Navy i Marines). Data oblotu KC-10 Extender to 12 lipca 1980 roku.
Za napęd służą 3 silniki turbowentylatorowe General Electric CF6-50C2 o ciągu 233,31 kN każdy. Samolot może poruszać się z prędkością maksymalną 866 km/h i podróżować na wysokości 13 000 m. Na uwagę zasługuje również prędkość wznoszenia się, która wynosi 34,9 m/s.
Stratolaunch
Stratolaunch (samolot nosiciel) to bardzo innowacyjna konstrukcja (która nie doczekała się jeszcze oficjalnej nazwy), wyprodukowana przez spółkę Stratolaunch Systems. Samolot ten docelowo służyć ma jako platforma transportowa dla pojazdów hipersonicznych badawczych Talon-A, które osiągają prędkość Mach 5. Samolot ten ma trafić do użytku komercyjnego w 2023 roku, ale już teraz trwają cykliczne testy w powietrzu, które trwają po kilka godzin.
Rozpiętość skrzydeł tego kolosa wynosi ponad 125 metrów. Dotychczas udało się nim osiągnąć prędkość 330 km/h i pułap 7,1 km. Podczas misji z wyniesieniem ładunku na orbitę, zasięg tego samolotu ma wynosić 2200 km, a łączna masa startowa wraz z podczepionym ładunkiem może wynosić nawet 540 ton. Do startu wymagany będzie wtedy pas o długości 3,7 km.
Tupolev Tu-160 (Blackjack)
Tu-160 to ponaddźwiękowy bombowiec strategiczny o zmiennej geometrii skrzydeł. Maszyna ta użytkowana jest od 1987 roku i obecnie należy do niej rekord najcięższego samolotu bojowego na świecie. Od początku produkcji udało się wyprodukować 16 egzemplarzy tej maszyny. Rozpiętość skrzydeł w najszerszym położeniu wynosi 55,7 m. Masa startowa to z kolei 275 ton, a samego uzbrojenia 28 ton. Tu-160 może poruszać się z prędkością maksymalną dochodzącą do 2200 km/h i osiągnąć pułap 15 600 m. W pełni zatankowany może jednorazowo pokonać do 13 950 km.
Boeing 777-9
Boeing 777-9 to rozbudowana o 3 dodatkowe rzędy siedzeń wersja samolotu Boeing 777-300ER. Zapewnia również większy o 460 km zasięg. Maszyna jest w stanie pomieścić 426 pasażerów i zapewnia maksymalny zasięg 13 500 km. Pierwszy oblot Boeinga 777-9 nastąpił 25 stycznia 2020 roku.
Największe samoloty świata – podsumowanie
Bardzo często spoglądając na przelatujące samoloty zastanawiamy się, jakie są ich faktyczne rozmiary. Niestety ciężko to sobie wyobrazić, patrząc na maszynę z odległości ok. 11 km. Dopiero mając możliwość obejrzenia samolotu na płycie lotniska zdajemy sobie sprawę z jej rozmiarów. O ile jednak większość maszyn jest przeciętnej wielkości, tak istnieją w użyciu samoloty, których masa i rozpiętość skrzydeł budzą co najmniej podziw i osłupienie.
Jak widać, obecna technologia produkcji pozwala na budowę gigantów przestworzy, których celem jest zarówno transport ludzi, jak i towarów. Ciężko jednoznacznie twierdzić, że w najbliższym czasie pojawią się jeszcze większe i potężniejsze maszyny. Przede wszystkim z uwagi na ochronę środowiska i klimatu dąży się do minimalizacji rozmiarów samolotów i projektowania bardziej ekonomicznych silników. Warto mimo wszystko śledzić nowinki technologiczne, ponieważ być może jesteśmy o krok od przełomu inżynieryjnego, który pozwoli nam skonstruować jeszcze większe maszyny od już obecnych.
Przy okazji sprawdź, jaka jest największa ciężarówka na świecie i największy czołg na świecie. Z innego wpisu dowiesz się, czym zasłynął ludzik Michelin.
Źródła/source:
- https://pl.wikipedia.org/wiki/An-225_Mrija
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Aero_Spacelines_Super_Guppy
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Lockheed_C-5_Galaxy
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Boeing_Dreamlifter
- https://pl.wikipedia.org/wiki/An-124_Rus%C5%82an
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Boeing_B-52_Stratofortress
- https://pl.wikipedia.org/wiki/I%C5%82-76
- https://en.wikipedia.org/wiki/Airbus_Beluga_XL
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Boeing_747
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Boeing_C-17_Globemaster_III
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Airbus_A380
- https://pl.wikipedia.org/wiki/McDonnell_Douglas_KC-10_Extender
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Stratolaunch_Systems
- https://pl.wikipedia.org/wiki/Tu-160
- https://en.wikipedia.org/wiki/Boeing_777X#777-9