Chociaż przekładnie zębowe znane są od setek lat, nadal znajdują szerokie zastosowanie w różnych gałęziach przemysłu. Stanowią niezbędny element napędów w maszynach i odpowiadają za przeniesienie napędu na układ mechaniczny. W zależności od lokalizacji, koło może dostarczać, przekazywać lub odbierać energię. Koła zębate cechują się dużą różnorodnością, a poszczególne sposoby klasyfikacji mogą koncentrować się np. na przeznaczeniu lub budowie koła.
Jeśli chodzi o ten drugi aspekt, wyróżnia się koła zębate z piastą i bez piasty. Oba typy mają swoje wady oraz zalety i, co za tym idzie, odmienne przeznaczenie. Który z nich w konkretnym przypadku sprawdzi się lepiej? Czym różnią się koła zębate z piastą i bez piasty? Na co zwrócić uwagę przy ich wyborze i jak wybrać odpowiedniego dostawcę? Te kwestie dokładnie omawiamy w kolejnych artykułach.
Koła zębate z piastą i bez piasty
Jak już wspomnieliśmy, obecność piasty jest jedną z najważniejszych cech koła zębatego. Modele z piastą umożliwiają ruch koła łańcuchowego niezależnie od osi – jest ona ułożyskowana. Ten rodzaj konstrukcji wyróżnia się też możliwością pracy pod dużymi obciążeniami. Dzięki temu sprawdzają się w układach, w których konieczne jest przeniesienie napędu z jednego koła do kilku łańcuchów.
Koła łańcuchowe bez piasty to najlepszy wybór wszędzie tam, gdzie znaczenie ma prostota konstrukcji. Brak łożysk i osadzenie koła bezpośrednio na wałku (osi) znacznie obniża awaryjność całego układu oraz przyczynia się do zredukowania poziomu hałasu. Ułożyskowana piasta jest w nich zastąpiona otworem tolerowanym lub tuleją taper lock. Drugie rozwiązanie, dzięki rowkowi pod wpust, usprawnia montaż i demontaż koła, co ma znaczenie dla szybkości prowadzenia prac serwisowych.
Koła zębate z piastą – zalety i zastosowanie
Czynnikiem, który często decyduje o użyciu w danym układzie kół zębatych z piastą jest wspomniana możliwość jednoczesnego napędzania kilku łańcuchów. Osiągnięcie tego celu ułatwia dostępność różnych wariantów kół. W zależności od specyfiki danego układu, konstruktor może zdecydować się na modele jednorzędowe, dwurzędowe lub trzyrzędowe.
Koła zębate z piastą są szeroko wykorzystywane w różnych dziedzinach przemysłu. Stosuje się m.in. w liniach produkcyjnych, taśmociągach w przemyśle wydobywczym, a także w samochodach lub maszynach rolniczych i budowlanych.
Kiedy warto użyć kół zębatych bez piasty?
Koła zębate bez piasty, dzięki maksymalnie uproszczonej budowie, są używane tam, gdzie skomplikowana konstrukcja znacząco utrudniałaby prace serwisowe lub przyczyniałaby się do zwiększenia awaryjności. Duża wytrzymałość, małe straty energii przekładające się na większą efektywność oraz cicha praca rekompensują ich ograniczenia – przede wszystkim mniejszą uniwersalność. Zastosowanie kół bez piasty jest rekomendowane m.in. w zakładach, w których konieczne jest ograniczenie poziomu hałasu lub w układach pracujących przy zwiększonym ryzyku uszkodzeniu łożysk.
Gdzie zamówić koła zębate?
Niezależnie od tego, czy konstruktor maszyny decyduje się na użycie kół z piastą czy bez, powinien on dużą wagę przyłożyć do oceny jakości konkretnego modelu. Dla sprawności działania oraz trwałości i bezawaryjności układu największe znaczenie ma materiał oraz precyzja wykonania – dotyczy to również pozostałych części maszyn. Koła zębate najczęściej produkowane są z odpowiednio dobranych gatunków skali (węglowej lub stopowej) oraz żeliwa szarego, sferoidalnego niestopowego i czarnego perlicznego.
Do produkcji kół zębatych stosuje się obecnie nowoczesne techniki, takie jak obróbka obwiedniowa, metody Gleasona, Fiat Mammano i Oerlikona, dłutowanie metodami Fellowsa i Maaga oraz frezowanie ślimakowe.
Wybierając dostawcę, u którego zamówimy koła zębate, warto sprawdzić właśnie ta dwa czynniki. Nie bez znaczenia jest też różnorodność jego oferty. Im więcej typów kół znajdziemy w katalogu danej firmy, tym łatwiej dopasujemy je do specyfiki układu. Warto też korzystać z usług firm z dużym doświadczeniem i o ugruntowanej pozycji na rynku, takich jak Atlantis.