Podział majątku to skomplikowany i emocjonalnie wyczerpujący proces, który ma najczęściej miejsce w przypadku rozwodu, separacji lub spadku. Zrozumienie związanych z tym podstaw prawnych pomoże uniknąć wielu problemów i nieporozumień. Co zatem warto wiedzieć?
Podstawy prawne podziału majątku
W Polsce najczęściej spotykaną formą majątkową małżonków jest wspólność majątkowa. Powstaje ona automatycznie z chwilą zawarcia małżeństwa, o ile małżonkowie nie zawarli umowy majątkowej małżeńskiej (intercyzy). W ramach wspólności majątkowej wszelkie nabyte przez małżonków dobra są wspólne, chyba że stanowią majątek osobisty jednego z małżonków.
Majątek osobisty
Majątek osobisty każdego z małżonków obejmuje m.in.:
- Przedmioty nabyte przed ślubem.
- Spadki i darowizny otrzymane przez jednego z małżonków.
- Nagrody za osiągnięcia osobiste.
- Przedmioty codziennego użytku służące wyłącznie jednemu z małżonków (np. ubrania, kosmetyki).
Umowy majątkowe małżeńskie
Małżonkowie mogą zawrzeć umowę majątkową małżeńską, która zmienia ustawowy ustrój majątkowy. Najczęściej spotykane rodzaje umów to:
- Intercyza – wyłącza wspólność majątkową.
- Umowa rozszerzająca wspólność majątkową – obejmuje majątek osobisty małżonków.
- Umowa ograniczająca wspólność majątkową – wyłącza z niej określone składniki majątku.
Podział majątku w przypadku rozwodu
Gdy małżeństwo ulega rozwiązaniu, konieczne jest dokonanie podziału majątku wspólnego. Może to odbyć się na drodze ugodowej lub sądowej. Wybór sposobu podziału zależy od relacji między małżonkami oraz od rodzaju i wartości majątku.
Podział majątku w drodze ugody
Podział majątku w drodze ugody jest najkorzystniejszym rozwiązaniem dla obu stron. Wymaga on porozumienia między małżonkami, co do sposobu podziału majątku. Ugoda może zostać zawarta przed notariuszem lub sądem.
Postępowanie sądowe
Jeśli małżonkowie nie mogą dojść do porozumienia, konieczne jest wniesienie sprawy do sądu. Postępowanie sądowe obejmuje kilka etapów:
- Wniesienie wniosku o podział majątku – jeden z małżonków składa wniosek do sądu rejonowego.
- Ustalenie składu i wartości majątku – sąd ustala, co wchodzi w skład majątku wspólnego oraz jaka jest jego wartość.
- Podział majątku – sąd dokonuje podziału majątku, kierując się zasadami sprawiedliwości, a także potrzebami małżonków i ich dzieci.
Podział majątku w przypadku działalności gospodarczej
Podział majątku może być szczególnie skomplikowany, gdy jeden z małżonków prowadzi działalność gospodarczą. W takim przypadku ważne jest ustalenie, jaka część majątku firmy wchodzi w skład majątku wspólnego. Często konieczne jest dokonanie wyceny przedsiębiorstwa przez biegłego, co umożliwia sprawiedliwy podział majątku.
Podział majątku w przypadku spadków
Podział majątku może być również konieczny w przypadku otrzymania spadku. Jeśli spadkodawca nie zostawił testamentu, majątek jest dzielony zgodnie z zasadami dziedziczenia ustawowego. W przypadku testamentu spadkobiercy mogą zgodnie z wolą spadkodawcy dokonać podziału majątku.
Koszty postępowania sądowego
Podział majątku wiąże się również z kosztami. Opłata sądowa za wniosek o podział majątku wynosi zazwyczaj 1000 zł. Jeśli wniosek zawiera zgodny projekt podziału majątku, opłata ta jest niższa i wynosi 300 zł. Dodatkowe koszty mogą wynikać z konieczności przeprowadzenia wyceny majątku przez biegłego sądowego.
Sprawy rozwodowe Gdańsk
Sprawy rozwodowe w Gdańsku i innych miejscowościach bywają procesem złożonym i wieloetapowym, dlatego, aby uniknąć nieporozumień zalecana jest konsultacja z doświadczonym prawnikiem. Wyjaśni on wszelkie niezrozumiałe terminy prawnicze, wdroży w cały proces krok po kroku i będzie cennym doradcą na każdym etapie podziału majątku.