Otrzymanie nieruchomości od rodziców w drodze darowizny lub odziedziczenie go po ich śmierci to często skomplikowany proces, który może prowadzić do wielu pytań i nieporozumień w rodzinie. Jednym z często pojawiających się aspektów jest kwestia spłaty rodzeństwa, zwłaszcza gdy dom po rodzicach ma dla nich dużą wartość, zarówno sentymentalną, jak i finansową. W jaki sposób określa się, kiedy rodzeństwo ma obowiązek spłaty po otrzymaniu takiej nieruchomości?
Kiedy obowiązuje spłata rodzeństwa z domu odziedziczonego po rodzicach? Wszystko, co musisz wiedzieć o prawie do zachowku!
Spłata rodzeństwa z domu odziedziczonego po rodzicach, zwana zachowkiem, jest kwestią ważną w kontekście dziedziczenia i darowizn.
Czasem okoliczności wymagają, by jedno z rodzeństwa przejęło pełne prawa do domu rodzinnego jeszcze za życia rodziców. Może to być związane z potrzebą rozdzielenia majątku, opieką nad rodzicami lub po prostu z życiowymi wyborami. Notarialne przepisanie nieruchomości z jednego członka rodziny na innego jest częstym krokiem w takich sytuacjach.
Taka darowizna jest bezpłatna i nie generuje żadnych zwrotnych świadczeń. Oznacza to, że obdarowany otrzymuje majątek „za darmo,” co inni krewni mogą potraktować jako pominięcie ich w dziedziczeniu. W przypadku gdy rodzice obdarowują nieruchomością tylko jedno z dzieci, pozostałe rodzeństwo może mieć roszczenia o zachowek.
Zachowek to minimalna część spadku, która jest prawnie zastrzeżona dla najbliższych krewnych zmarłego, a więc m.in. dla rodzeństwa. Wartość zachowku wynosi zazwyczaj połowę lub dwie trzecie udziału spadkowego, który przypadałby danej osobie na podstawie ustawowych przepisów dziedziczenia. Wyższy poziom zachowku, wynoszący dwie trzecie, dotyczy osób trwale niezdolnych do pracy lub małoletnich.
Roszczenia o zachowek mogą wynikać z sytuacji, gdy po śmierci spadkodawcy najbliżsi krewni nie otrzymali odpowiedniej rekompensaty w postaci spadku, testamentu lub darowizny dokonanej jeszcze za życia spadkodawcy.
Jednak spłata rodzeństwa z darowizny nie zawsze będzie obowiązkowa.
Roszczenia o zachowek nie mogą zgłaszać osoby, które zostały wydziedziczone lub uznane przez sąd za niegodne dziedziczenia. Ponadto wcześniejsze podpisanie przez krewnego umowy o zrzeczeniu się dziedziczenia lub przedawnienie roszczenia o zachowek po upływie 5 lat wykluczają możliwość domagania się spłaty od obdarowanego.
Jak umowa dożywocia wpływa na spłatę rodzeństwa z domu? Oto wszystko, co musisz wiedzieć!
Inaczej jest w przypadku przekazania domu umową dożywocia, która zakłada przeniesienie własności nieruchomości w zamian za opiekę dożywotnią. W przypadku takiej umowy, roszczenia o zachowek po śmierci rodzica są ograniczone, ponieważ umowa ta ma charakter ekwiwalentny, oferując opiekę w zamian za nieruchomość. Nie stwarza ona możliwości zgłaszania roszczeń o zachowek przez innych krewnych.
Spłata rodzeństwa z domu – czy notarialne przepisanie domu może wpływać na Twoje prawa?
Istnieją dwa główne sposoby dziedziczenia majątku po zmarłej osobie: dziedziczenie z mocy ustawy oraz na podstawie testamentu. Nawet jeśli zmarły zapisał w testamencie przekazanie swojego majątku tylko jednej osobie i nie wydziedziczył innych bliskich, to ci wciąż zachowują prawo do zachowku. W przypadku gdy masa spadkowa po rodzicach została odziedziczona z ustawy, to prawa do majątku przechodzą automatycznie na wszystkich spadkobierców, którzy otrzymują odpowiednie udziały w majątku.
W obu przypadkach, po śmierci rodziców powinno jak najszybciej odbyć się postępowanie spadkowe i podział majątku między rodzeństwem. Jeśli zachodzi taka potrzeba, można wystąpić wówczas z żądaniem spłaty rodzeństwa. Więcej o tym dowiesz się z artykułu na stronie: https://grb-nieruchomosci.pl/splata-czesci-spadku-przez-rodzenstwo-kto-kogo-i-za-ile/.
Gdy dom został przekazany jednemu z rodzeństwa jeszcze za życia rodziców w formie notarialnego przepisania w formie darowizny, pozostałe dzieci mają prawo wnioskować o zachowek od brata lub siostry. Jeśli osoby uprawnione do zachowku nie otrzymają go dobrowolnie, może skierować sprawę do sądu, który zbada sytuację i zdecyduje o przyznaniu zachowku.