Kwestie mobbingu w miejscu pracy regulują przepisy Prawa pracy. Polskie prawo nakłada na pracodawców obowiązek przeciwdziałania temu zjawisku i zapewnienia bezpiecznych warunków pracy. Wszystko dlatego, że jest to problem, który może prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych i zawodowych. Dlatego warto wiedzieć, jak rozpoznać jego oznaki i gdzie zgłosić mobbing w pracy.
Mobbing według polskiego prawodawstwa
W Polsce mobbing definiuje Kodeks pracy, a dokładnie artykuł 943. Zgodnie z nim mobbing oznacza uporczywe i długotrwałe działania wobec pracownika, które mają na celu jego nękanie lub zastraszanie. Efekty takich działań to np.: obniżenie oceny przydatności zawodowej, poniżenie, ośmieszenie, izolacja lub eliminacja z zespołu współpracowników.
Według polskiego prawa każdy pracodawca jest zobowiązany do przeciwdziałania mobbingowi. Artykuł 943 §1 Kodeksu pracy jasno wskazuje, że odpowiedzialność za wystąpienie mobbingu ponosi pracodawca, niezależnie od tego, czy jest jego bezpośrednim sprawcą, czy dopuścił do takich działań w miejscu pracy.
Jak zgłosić mobbing w pracy?
Zgłoszenie mobbingu w pracy warto rozpocząć od poinformowania o problemie pracodawcy, co najlepiej zrobić w formie pisemnej, aby móc zachować dowody. W przypadku braku reakcji lub gdy sprawcą mobbingu jest pracodawca, istnieją inne możliwości, np. skorzystanie z pomocy Państwowej Inspekcji Pracy. Zgłoszenie mobbingu do PIP to jednak nie jedyna opcja. W sprawę można zaangażować również Sąd Pracy, a w szczególnych przypadkach – policję lub prokuraturę. Pomoc oferują także organizacje pozarządowe specjalizujące się w prawach pracowniczych.
Opis procedur, w tym porady dotyczące tego, jak zgłosić mobbing w pracy i zebrać dowody, znajdziesz w tym artykule: https://firmove.pl/aktualnosci/biznes/kadry-i-place/gdzie-zglosic-mobbing-w-pracy.
Jak rozpoznać mobbing w pracy?
Mobbing w miejscu pracy przyjmuje różne formy, od oczywistych aktów agresji po subtelne działania, które trudno zauważyć osobom trzecim. Typowe taktyki stosowane przez sprawców to: izolowanie ofiary, ignorowanie jej w codziennej komunikacji i wykluczanie z zespołowych działań. Agresorzy mogą również posługiwać się wrogością, wyśmiewaniem czy krytyką, której celem jest podważenie kompetencji lub ośmieszenie pracownika. Niekiedy stosują manipulację, próbując wciągnąć innych pracowników w swoje działania przeciwko ofierze bądź wywierają presję przez stawianie nierealistycznych wymagań, prowadzących do porażek i obniżenia samooceny ofiary.
Rozpoznanie mobbingu bywa trudne, ponieważ ofiary często późno zauważają, że stały się celem. Jednym z sygnałów alarmowych może być zmiana w zachowaniu – wycofanie, unikanie kontaktów z innymi pracownikami czy spadek zaangażowania w obowiązki zawodowe. W skrajnych przypadkach mobbing prowadzi do wyraźnego odizolowania pracownika, kiedy współpracownicy unikają z nim kontaktu, a przełożeni pomijają go w ważnych działaniach. Częstym elementem tego zjawiska jest również uporczywa krytyka, niezależnie od faktycznej jakości pracy, a także rozpowszechnianie nieprawdziwych informacji, źle wpływających na reputację ofiary.
Co istotne, Kodeks pracy nie wskazuje konkretnych metod przeciwdziałania mobbingowi, co pozostawia pracodawcom dużą swobodę w tworzeniu własnych regulacji. Sąd Najwyższy w swoim orzecznictwie wielokrotnie podkreślał jednak konieczność podejmowania przez pracodawców działań prewencyjnych.