Płatność gotówką za transakcje związane z działalnością gospodarczą to wciąż popularny sposób rozliczeń. Jednak warto pamiętać, że w art. 19 ustawy Prawo przedsiębiorców został wprowadzony limit, powyżej którego należy dokonać płatności za pośrednictwem rachunku płatniczego. Ile wynosi ten limit? Jakie konsekwencje niesie za sobą gotówkowe rozliczanie transakcji powyżej limitu? I jaki związek ma z tym tzw. biała lista podatników VAT? Wyjaśniamy.
Ile wynosi limit płatności gotówką?
Zgodnie z art. 19 ustawy Prawo przedsiębiorcy od 1 stycznia 2022 r. dokonywanie oraz przyjmowanie płatności związanych z prowadzoną działalnością musi nastąpić bezgotówkowo (za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy), gdy:
- obie strony transakcji to przedsiębiorcy oraz
- jednorazowa wartość transakcji przekracza równowartość 15 000 zł (płatności w walucie obcej należy przeliczyć na złotówki zgodnie ze średnim kursem walut obcych ogłoszonych przez NBP do końca ostatniego dnia roboczego przed dniem dokonania transakcji).
Limit ten zmienił się w 2017 r. (zmalał z 15 000 euro na 15 000 zł). Warto śledzić aktualne wysokości tego limitu, ponieważ w planach niedawnej aktualizacji Polskiego Ładu miał on zostać zmniejszony do 8 000 zł od 1 stycznia 2024 r. Zapobiegła temu Ustawa z dnia 16 czerwca 2023 r. opublikowana w Dzienniku ustaw pod pozycją 1414. Poza tym limit ten nie obowiązuje w przypadku transakcji zawieranych między przedsiębiorcą a konsumentem. W transakcjach B2C wynosi on od 2020 r. równowartość 2000 zł.
Jeśli masz pytania o np. księgowość dla małych firm — skontaktuj się z biutem Liber!
Płatność gotówką powyżej 15 000 zł – konsekwencje podatkowe dla przedsiębiorcy
Jako płatność za pośrednictwem rachunku przedsiębiorcy rozumie się rozliczenie transakcji przelewem, ale również kartą płatniczą czy też serwisy transakcyjne typu PayPal, PayU, DotPay itp. Warto dodać, że zgodnie z interpretacjami i wyjaśnieniami Ministerstwa Finansów przez „jednorazową transakcję” rozumie się łączną kwotę zobowiązania wynikającego z umowy – bez względu na to, czy została uiszczona np. w ratach.
Co się stanie, jeśli przedsiębiorca zapłaci gotówką za transakcję powyżej 15 000 zł?
- Jeśli całość zobowiązania została uiszczona gotówką, nie może zaliczyć go w koszty uzyskania przychodu. W przypadku zakupu za gotówkę środka trwałego dotyczy to odpisów amortyzacyjnych.
- Jeśli zobowiązanie powyżej 15 000 zł zostało uiszczone częściowo gotówką, a częściowo za pośrednictwem rachunku przedsiębiorcy, do kosztów uzyskania przychodu można wliczyć jedynie kwotę zapłaconą bezgotówkowo. Jeżeli z jakichś powodów nie da się zmniejszyć kosztów, przedsiębiorca musi w miesiącu dokonania transakcji zwiększyć przychód o kwotę zapłaconą gotówką.
Co ważne, inne sposoby rozliczania transakcji niż dwa omówione wyżej, nie podlegają limitowi. Chodzi np. o kompensatę, umowę barteru, umowę odnowienia, netting, zapłatę wekslem lub udzielenie innego świadczenia w miejsce zobowiązania.
Limit transakcji gotówką a biała lista podatników
Nawet w przypadku rozliczania płatności za pośrednictwem przelewu lub innych form bezgotówkowych należy sprawdzić jedną rzecz: czy na dzień zlecenia dany rachunek znajduje się na białej liście podatników VAT. Wykaz zawiera nie tylko informacje o statusie podatnika (np. czy jest czynnym płatnikiem VAT), ale też wszystkie firmowe konta rozliczeniowe oraz konta imienne SKOK związane z wykonywaną działalnością gospodarczą. Wpłata powyżej 15 000 zł na rachunek, który nie widnieje na białej liście, sprawia, że kwoty ponad limit nie można wliczyć w koszty uzyskania przychodu. W wykazie tym można wyszukać zarówno przedsiębiorcę (np. za pomocą NIP), jak i konkretny numer rachunku.
W odpowiedzi na pytania pomóc może biuro rachunkowe Wrocław!