Diament to powszechnie znany materiał, słynący ze swoich wyjątkowych właściwości. Czy wiesz jednak jak powstaje diament oraz za co konkretnie go tak cenimy? Dowiedz się, skąd pozyskujemy diamenty oraz jak przebiega proces ich obróbki. Poznaj również surowe restrykcje dotyczące jego transportu.
Jak powstaje diament?
Diament powstaje z alkalicznej magmy maficznej, na skutek bardzo wysokiego ciśnienia oraz temperatury sięgającej 1300 °C. Tylko wtedy możliwa jest krystalizacja diamentów z węgla, który obecny jest w magmie. Z tej właśnie przyczyny, diament występuje tak rzadko. Wyróżnia się dwa rodzaje złóż, gdzie występują diamenty:
- złoża pierwotne – znajdują się w miejscu ich powstania. Można je podzielić na złoża kimberlitowe (np. w południowej Afryce) oraz złoża perydotytowe (np. w Sajanach);
- złoża wtórne – przeniesione w inne okolice. Wyróżnia się wśród nich złoża aluwialne, deluwialne, aluwialne złoża diamentonośnie, okruchowe pochodzenia morskiego, lodowcowe, pochodzenia eolicznego oraz złoża mieszane. Złoża wtórne mają większe znaczenie w przypadku już wydobytych i nadal wydobywanych diamentów.
Co ciekawe, diamenty można znaleźć również w meteorytach, w postaci lonsdaleitu. Wiek najstarszych diamentów na ziemi, szacuje się na na 3 do 4,25 mld lat.
Właściwości diamentu
Diamenty słyną ze swojej wyjątkowej twardości i plasują się na ostatniej, 10 pozycji w skali twardości Mohsa. Oznacza to, że diament można zarysować wyłącznie innym diamentem. Warto jedak dodać, że pomimo niesamowitej odporności na zarysowania, należą do materiałów kruchych. Ponadto diamenty posiadają dobrą przewodność cieplną i są trudno topliwe (wytrzymują temperaturę ok. 3500 °C). Diamenty najczęściej tworzą niewielkie kryształki, które przyjmują formę ośmiościanów (niekiedy sześcianów). Większość z nich posiada zaokrąglone kształty. Ponadto diamenty przezroczyste mogą zawierać śladowe ilości glinu, azotu, manganu, boru, krzemu, chromu oraz magnezu. Diamenty nie przewodzą prądu elektrycznego, wyjątkiem są diamenty niebieskie, które zaliczamy do półprzewodników.
Z uwagi na cechy zewnętrzne, można wyróżnić kilka typów diamentów:
- bort
- ballas
- lonsdaleit
- karbonado
Wydobycie diamentu oraz transport
Jeszcze na początku XX wieku, wydobywanie diamentu odbywało się metodami, wywodzącymi się z okresu “gorączki złota”, czyli za pomocą wypłukiwania. Obecnie cały proces jest zdecydowanie bardziej wydajny i w pełni zmechanizowany. Kimberlit, czyli skały zasadowe, po wydobyciu z ziemi, są rozdrabniane i przemywane wodą. Silny strumień kieruje kawałki skał na stanowiska pokryte warstwą tłuszczu, która zatrzymuje diamenty. Następnie zbiera się tak pozyskane diamenty.
Od 2003 zaczęto regulować zasady wydobycia oraz transportu diamentów. Każdy legalny transport tego surowca, powinien posiadać certyfikat zgodnie z zasadami Procesu Kimberley. Certyfikat ten potwierdza legalne pochodzenie diamentów. Sama forma transportu również została ujednolicona. Diamenty powinny być m.in. przewożone w starannie zabezpieczonych skrzyniach.
Zastosowanie diamentów
Diamenty stosuje się m.in. w jubilerstwie, do wyrobu twardościomierzy, igieł fonograficznych, w detektorach cząstek elementarnych, w aparaturach naukowych i medycznych oraz w przemyśle budowlanym do produkcji materiałów ściernych i narzędzi tnących.
źródło zdjęcia: pl.freepik.com
Krzysztof Kamzol
Redaktor naczelny w serwisie Joblife.pl
