Pożar w zakładzie pracy to jedna z ostatnich rzeczy, jakie chciałby ujrzeć pracodawca lub jego pracownicy. Ogień może rozprzestrzeniać się w bardzo szybkim tempie – szczególnie, gdy na swojej drodze napotyka łatwopalne przedmioty. Niekiedy do takowych należą urządzenia elektryczne, które często wykonane są z tworzywa sztucznego. Niestety gaszenie urządzeń elektrycznych wbrew pozorom nie jest łatwym zadaniem, ponieważ niesie za sobą porażenie prądem elektrycznym. Jak zatem należy postępować w tego typu przypadkach?
Najczęstsze przyczyny powstawania pożaru w firmie
Niekontrolowane rozprzestrzenianie się ognia może być spowodowane wieloma czynnikami, podobnie zresztą jak sam zapłon. Trzeba również uwzględnić, że nie zawsze pożar wywoływany jest przez wadliwie działającą instalację elektryczną i urządzenie pracujące pod napięciem może zająć się ogniem pochodzącym z zewnątrz. Oto najczęstsze przyczyny pożarów w miejscach pracy:
- celowe lub nieumyślne podpalenie;
- brak należytej kontroli nad otwartym ogniem;
- nieodpowiedzialne obchodzenie się z ogniem;
- brak stosownego oznakowania (np. o zakazie palenia);
- niedostateczny nadzór nad pracownikami;
- całkowity brak lub nieprawidłowy montaż instalacji odgromowych lub uziemiających;
- niewłaściwa eksploatacja urządzeń elektrycznych (zwarcia, przeciążenia itp.) lub przewodów kominowych;
- niezachowanie należytej ostrożności podczas cięcia, spawania, zgrzewania lub innej obróbki materiałów;
- samozapłon spowodowany różnymi procesami technologicznymi;
- samozapłon wywołany reakcjami chemicznymi pomiędzy składowanymi materiałami.
Przyczyny rozprzestrzeniania się pożarów
Skoro wiemy już, co może być przyczyną pojawienia się pożaru to sprawdźmy, jakie czynniki wpływają na jego rozprzestrzenianie się wewnątrz lub też na zewnątrz budynku.
- niewłaściwe lub nadmierne składowanie odpadów lub materiałów łatwopalnych;
- zbyt gęste rozmieszczenie mebli i innych przedmiotów łatwopalnych;
- nieprzestrzeganie obowiązujących przepisów budowlanych, a w tym:
- używanie niewłaściwych materiałów budowlanych (np. łatwopalnych izolacji);
- brak wymaganych grodzi przeciwpożarowych;
- niewłaściwe działanie lub całkowity brak instalacji odprowadzających ciepło i dymu z pomieszczeń.
- nieprawidłowe przeszkolenie pracowników w zakresie BHP i PPOŻ;
- stosowanie niewłaściwych środków gaśniczych lub ich brak;
- wadliwe działanie sprzętu gaśniczego.
Gaszenie urządzeń elektrycznych – jak postępować?
Pożar urządzeń elektrycznych jest wysoce niebezpieczny, przede wszystkim z obawy o ryzyko porażenia prądem elektrycznym. Z tego też powodu palące się urządzenia elektryczne nie powinny być gaszone wodą, która zależnie od konkretnych warunków, może być lepszym lub gorszym przewodnikiem prądu elektrycznego. Sprzętu elektrycznego nie wolno również gasić przy pomocy gaśnic płynowych i pianowych (chyba, że producent przewidział taką ewentualność, co powinno być wyraźnie zaznaczone na etykiecie gaśnicy).
Zajęty ogniem sprzęt elektryczny należy gasić za pomocą gaśnicy proszkowej lub śniegowej. Dopuszczalne jest również wykorzystanie gaśnic mgłowych (wypełnionych wodą demineralizowaną wyrzucaną za pomocą sprężonego gazu) lub halonowych (zawierających związki bromo-, fluoro- i chloropochodnych węglowodorów, które wyrzucane są za pomocą sprężonego azotu lub pod ciśnieniem własnych par). Jeżeli mamy do czynienia z urządzeniami pracującymi pod wysoki napięciem od 18 do 24 kV, wtedy należy korzystać ze specjalnych gaśnic energetycznych (płynnych lub proszkowych), jednocześnie zachowując odległość nie mniejszą niż 1,5 metra od palącego się obiektu.
Ważne! Przed przystąpieniem do akcji gaśniczej należy upewnić się, pod jak wysokim napięciem pracują palące się urządzenia! Granicą krytyczną jest napięcie 1000 V.
Gaszenie sprzętu elektronicznego
W przypadku wszelkiego rodzaju sprzętu zawierającego cenne układy elektroniczne (np. komputery, serwery, sprzęt RTV, monitory), najlepiej stosować gaśnice halonowe (GH-1 i GH-2), mgłowe (GM-3 lub GM-6) lub śniegowe CO2 (UGS-2x).
Gaszenie rozdzielni elektrycznych
Wszelkiego rodzaju rozdzielnie elektryczne, skrzynki z bezpiecznikami czy też transformatory najlepiej jest ugasić za pomocą gaśnicy śniegowej (GS-2x lub GS-5x). Trzeba tylko pamiętać, aby zastosować środek gaśniczy odpowiedni do wysokości napięcia, pod jakim pracuje dane urządzenie lub zespół urządzeń.
Kiedy wzywać straż pożarną?
Często zdarza się tak, że podejmując się samodzielnej akcji gaśniczej mamy nadzieję o szybkim zabezpieczeniu miejsca zdarzenia i zażegnaniu niebezpieczeństwa. Niestety wbrew pozorom ogień potrafi rozprzestrzeniać się w błyskawicznym tempie i zwlekanie z decyzją o wezwaniu straży pożarnej może kosztować nas nie tylko utratę kosztownego mienia, ale również zdrowie lub życie. Pamiętajmy, aby wezwać straż pożarną w sytuacji, gdy istnieje realne zagrożenie dla ludzi lub z góry wiemy, że ugaszenie pożaru własnymi środkami skazane jest na niepowodzenie. Warto znać zatem wszelkie numery alarmowe – w tym na straż pożarną 998.