Samoloty wymagają paliwa do lotów, jednak produkcja i użytkowanie paliw wiąże się z szkodliwymi emisjami, takimi jak dwutlenek węgla (CO₂), który przyczynia się do globalnego ocieplenia, zatrzymując ciepło w atmosferze. Zrównoważone paliwo lotnicze (SAF) jest lepszą opcją od tradycyjnego paliwa lotniczego, ponieważ ma mniejszy wpływ na środowisko.
Niestety, obecnie jego wykorzystanie jest ograniczone ze względu na trudności w pozyskiwaniu oraz wysokie koszty. Dążymy do zwiększenia stosowania SAF, co pozwoli rozwijać ten rynek i obniżać ceny. Zachęcamy do zapoznania się z korzyściami płynącymi z SAF oraz sposobami, w jakie można wspierać jego większe wykorzystanie.
Czym jest SAF?
SAF, czyli zrównoważone paliwo lotnicze, to termin używany w branży lotniczej na określenie lepszej alternatywy dla tradycyjnych paliw lotniczych. Wolimy określenie „alternatywne paliwo lotnicze”, ponieważ SAF, mimo że jest bardziej ekologiczne, nadal generuje szkodliwe emisje i nie jest całkowicie zrównoważone.
Od roku 2025 loty w Europie będą musiały zawierać średnio 2% SAF, zgodnie z przepisami Unii Europejskiej. To wciąż niewielki odsetek, dlatego musimy skoncentrować się na maksymalizacji jego użycia, aby w pełni wykorzystać jego zalety.
Z czego składa się paliwo SAF?
W zależności od zastosowanej metody produkcji, wyróżniamy dwa typy paliwa SAF: Bio SAF oraz syntetyczne SAF. Bio SAF powstaje z biomasy, która obejmuje produkty odpadowe oraz surowce o niskiej zawartości węgla. Natomiast syntetyczne SAF wytwarzane jest głównie z odnawialnej energii elektrycznej, wody oraz dwutlenku węgla (CO₂).
Obecnie jedyną komercyjnie dostępną technologią produkcji bio SAF jest metoda HEFA (Hydroprocessed Esters and Fatty Acids). Technika ta polega na rafinacji zużytych olejów spożywczych, olejów odpadowych oraz tłuszczów przy użyciu hydrolizy. Z kolei syntetyczne SAF postrzegane jest jako długoterminowe rozwiązanie dla branży lotniczej, ponieważ jego produkcja nie jest ograniczona dostępnością surowców biomasy, co pozwala na uniknięcie problemów z dostawami. Dodatkowo syntetyczne SAF ma potencjał do redukcji emisji nawet o 100%.
Zalety paliw SAF
Paliwo SAF ma wiele zalet, ponieważ:
- Jest produkowane z odnawialnych źródeł, takich jak zużyty olej spożywczy.
- Choć podczas lotu emituje tyle samo CO₂ co tradycyjne paliwo, to w całym cyklu życia (od produkcji do spalania) jego wpływ na emisję CO₂ jest o co najmniej 65% mniejszy.
- Redukuje inne szkodliwe emisje, takie jak pyły stałe i siarka, które wpływają na jakość powietrza.
Dlaczego SAF jest lepsze?
SAF jest korzystniejszą alternatywą dla tradycyjnych paliw lotniczych (nafty z kopalin) z uwagi na jego znacznie mniejszy wpływ na emisję CO₂. W całym cyklu życia, od produkcji do spalania, emisje CO₂ z SAF są co najmniej o 65% niższe niż w przypadku paliw kopalnych. Podczas samego lotu emisje są porównywalne z tymi, które generuje tradycyjne paliwo, ale to wynik uwzględnienia całego procesu produkcji i przetwarzania surowców. Rośliny, z których pozyskuje się surowce biologiczne, absorbują CO₂ w trakcie wzrostu.
Paliwo SAF, które wykorzystujemy, głównie pochodzi z przetworzonego oleju spożywczego, będącego odpadem. Węgiel w tym oleju był już uwolniony do atmosfery podczas jego wcześniejszego użycia. Mimo że produkcja, transport i spalanie SAF generują CO₂, całkowita emisja jest znacznie niższa niż w przypadku paliw kopalnych.
Paliwa SAF a emisja CO₂
Latanie nie tylko emituje CO₂, ale również powoduje inne problemy klimatyczne. Na przykład smugi kondensacyjne pozostawiane przez samoloty przyczyniają się do ocieplenia klimatu. Dodatkowo emisja drobnych cząstek i siarki wpływa negatywnie na jakość powietrza. W przypadku SAF te negatywne skutki są ograniczone w porównaniu do tradycyjnego paliwa.
SAF spełnia te same standardy techniczne co paliwo konwencjonalne, co czyni je równie bezpiecznym, ale zawiera mniej zanieczyszczeń. Mniejsze zanieczyszczenia oznaczają mniej drobnych cząstek i siarki uwalnianych podczas lotu, co skutkuje rzadszym pojawianiem się smug kondensacyjnych. Badania NASA wykazały, że mieszanka 50% SAF i 50% paliwa kopalnego może generować od 50% do 70% mniej smug w porównaniu do tego samego składu w pełni kopalnego.
Paliw SAF dalej brakuje na rynku
Dostępność SAF na globalnym rynku pozostaje na niskim poziomie. Aktualnie jedynie około 0,1% (240 000 ton) całkowitego zapotrzebowania na paliwo na świecie pochodzi z niekopalnych źródeł. Taka ilość sprawia, że nie jest możliwe szerokie zastosowanie SAF w operacjach lotniczych.
Przykładowo w roku 2022 grupa Lufthansa wykorzystała około 13 000 ton SAF, co stanowiło około 0,2% jej całkowitego zużycia paliwa oraz około 5% dostępnego na rynku SAF.
Zobacz również: Paliwa rakietowe – rodzaje, właściwości, kolory spalania