Zużyte opony to nie tylko problem dla kierowców, ale przede wszystkim wyzwanie dla środowiska. Na szczęście, dzięki nowoczesnym technologiom, coraz więcej opon poddawanych jest recyklingowi, zyskując nowe życie w różnych produktach. W tym artykule postanowimy odpowiedzieć na pytania – jak wygląda recykling zużytych opon, jakie maszyny są do niego używane oraz czy jest to proces opłacalny.
Jakie są metody recyklingu opon?
Istnieje kilka metod recyklingu opon, a wybór odpowiedniej zależy od kilku czynników, m.in. od rodzaju opony, jej stopnia zużycia oraz produktu w jaki ma ona zostać przetworzona. Oto krótkie przedstawienie tych metod oraz substancji i produktów powstających z ich wykorzystaniem.
- Recykling materiałowy, który polega na rozdrobnieniu opon na małe kawałki, a następnie oddzieleniu gumy od innych materiałów, takich jak stal i tekstylia. Guma może być następnie wykorzystana do produkcji różnych produktów, takich jak:
- Granulat gumowy – stosowany do budowy nawierzchni boisk sportowych, placów zabaw, chodników, a także do produkcji elementów wyposażenia wnętrz, np. maty, dywany, donice.
- Wyroby gumowe – guma z recyklingu może być wykorzystywana do produkcji różnego rodzaju wyrobów gumowych, takich jak uszczelki, rury, opony rowerowe, a nawet odzież i obuwie.
- Ponowne bieżnikowanie – nałożenie na opony nowej warstwy bieżnika, co pozwala na ich ponowne wykorzystanie.
- Odzysk energetyczny – zużyte opony mogą być wykorzystywane jako paliwo alternatywne w cementowniach, elektrowniach i innych instalacjach przemysłowych. Spalanie substancji powstałych wskutek pirolizy opon pozwala na odzyskanie części energii cieplnej i elektrycznej, a jednocześnie ogranicza emisję CO2 z tradycyjnych źródeł energii.
- Utylizacja – gdy opony są zbyt zużyte lub zanieczyszczone, aby poddać je recyklingowi, są one poddawane utylizacji na specjalistycznych składowiskach odpadów.
Jakie są korzyści z recyklingu opon?
Recykling opon przynosi wiele korzyści dla środowiska i gospodarki. Można wśród nich wymienić m.in. ochronę środowiska, oszczędność surowców, które wracają do obiegu czy też odzysk energii ze spalania substancji energetycznych uzyskanych z opon. Oprócz tego, branża recyklingu opon tworzy też nowe miejsca pracy napędzając lokalne gospodarki.
Co zrobić ze zużytymi oponami?
W Polsce istnieje kilka sposobów na pozbycie się zużytych opon, część z nich wymaga uiszczenia opłaty za oddanie ogumienia. Poniżej przedstawiamy najczęściej wybierane miejsca zbiórki zużytych opon:
- Większość serwisów wulkanizacyjnych ma obowiązek przyjęcia zużytych opon od klienta bezpłatnie, jeśli kupuje on nowe opony w tym samym serwisie. W pozostałych sytuacjach obowiązuje cennik, zwykle 5-20 zł opłaty za każdą oddaną oponę.
- W Punktach Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych (PSZOK) można bezpłatnie oddać zużyte opony, niezależnie od tego, gdzie zostały zakupione. Warto dodać, że na osobę można bezpłatnie oddać maksymalnie 8 opon do samochodów osobowych rocznie.
- Istnieją również prywatne firmy posiadające specjalistyczne punkty zbiórki opon, które zajmują się ich recyklingiem.
Opony wielosezonowe – mniejsza ilość odpadów?
Opony wielosezonowe to dobry sposób na ograniczenie zużycia opon, a co za tym idzie – ilości odpadów. Opony te mogą być używane zarówno latem, jak i zimą, co eliminuje konieczność wymiany opon dwa razy w roku.
Należy jednak pamiętać, że opony wielosezonowe nie są idealne w każdych warunkach atmosferycznych. W zimie mogą one nie zapewniać takiej samej przyczepności jak opony zimowe, a latem są zwykle głośniejsze i mniej komfortowe w prowadzeniu. Jest to swego rodzaju kompromis między wygodą, a bezpieczeństwem.
Przyszłość recyklingu opon
Naukowcy i firmy pracują nad nowymi technologiami recyklingu, które pozwolą na jeszcze bardziej efektywne wykorzystanie zużytych opon. Jednym z obiecujących kierunków jest piroliza, czyli proces rozkładu termicznego opon w temperaturze około 400-500°C w atmosferze beztlenowej. Piroliza pozwala na uzyskanie dwóch głównych produktów: oleju i gazu pirolitycznego. Jest to jednak wciąż proces dość mało popularny.
Powstałe wskutek pirolizy surowce mogą być wykorzystane jako opał w energetyce lub jako substancje do wytwórstwa różnorakich wyrobów w innych gałęziach przemysłu.
Innym kierunkiem rozwoju jest recykling chemiczny, który polega na rozkładzie opon na pojedyncze substancje chemiczne, mogą one być następnie wykorzystane do produkcji nowych materiałów.
Czy recykling opon to dobry pomysł?
Recykling opon to zdecydowanie dobry pomysł. Pozwala on na ochronę środowiska poprzez oszczędność surowców naturalnych i odzysk energii. Dzięki temu, w przyszłości możliwe będzie osiągnięcie w przemyśle oponiarskim w dużej mierze tzw. obiegu zamkniętego, czyli stałego przetwarzania zużytych opon na nowe. Będzie to oznaczać znaczne zmniejszenie zapotrzebowania na gumę niepochodzącą z recyklingu.
Chociaż istnieją pewne wyzwania związane z recyklingiem opon, takie jak wysokie koszty i emisje zanieczyszczeń, to jednak korzyści płynące z tego procesu zdecydowanie przeważają nad wadami.
Czy wszystkie rodzaje opon podlegają recyklingowi?
Większość dostępnych na rynku opon samochodowych, rolniczych i ciężarowych nadaje się do recyklingu. Jest to także niezależne od stopnia ich zużycia. Występuje jednak kilka wyjątków od tej reguły, należą do nich nietypowe warianty ogumienia takie jak:
- opony z metalicznymi wkładkami,
- opony z dużą domieszką niestandardowych substancji.
Tego rodzaju opony nie mogą być poddane recyklingowi z dwóch prostych powodów – są zbyt zanieczyszczone substancjami, które nie występują popularnie w oponach, lub mają zbyt skomplikowaną budowę. Te cechy skreślają je z opłacalności w recyklingu, gdyż byłby to wtedy proces zbyt czasochłonny – mógłby nawet wymagać dodatkowego, specjalistycznego sprzętu.
Proces recyklingu opon krok po kroku
Pierwszym krokiem w procesie recyklingu jest zbiórka opon, która odbywa się w specjalistycznych punktach do tego przeznaczonych.
Następnie opony są młócone w specjalistycznych maszynach. Wskutek tego procesu otrzymuje się strzępki, które zajmują mniej miejsca oraz są łatwiejsze w obróbce oraz sortowaniu. W tym kroku, strzępki są także sortowane – czyste kawałki są przeznaczane na granulat lub proszek, a zabrudzone na paliwo.
W dalszej kolejności czyste strzępki trafiają do granulatora, lub kruszarki. Są one tam przetwarzane w odpowiedniej wielkości surowiec przeznaczony do sprzedaży.
Granulaty lub proszki gumowe są ostatecznie skupowane przez różnorakich producentów, którzy następnie wykorzystują surowiec w procesach produkcyjnych. Z recyklingowanych opon powstają m.in. dywaniki samochodowe, nowe opony, buty, maty gumowe, a także izolacja kablowa.
Maszyny do recyklingu opon
Maszyny do recyklingu opon to urządzenia służące do przetwarzania zużytych opon w celu ich ponownego wykorzystania w różnej formie. Istnieje wiele różnych typów maszyn do recyklingu opon, a każdy z nich ma swoje typowe zastosowania.
Najczęściej spotykane maszyny do recyklingu opon to:
- Rozdrabniacze do opon – wykorzystuje się je do rozdrabniania zużytych opon na małe kawałki. Te kawałki mogą używane są do różnych celów, np. budowa nawierzchni boisk sportowych, placów zabaw i nawet chodników.
- Kruszarki do opon – kruszą zużyte opony w drobny proszek. Proszek może być w dalszej kolejności wykorzystany do celów, takich jak produkcja nowych opon, wyrobów gumowych i asfaltu.
- Granulatory do opon – służą do przekształcania zużytych opon w małe granulki. Powstałe w ten sposób granulki mogą być następnie wykorzystane m.in. do produkcji nowych opon, wyrobów gumowych czy też np. nawierzchni boisk.
- Systemy do pirolizy opon – wykorzystują ciepło do rozkładu zużytych opon na gaz i olej. Gaz i olej są następnie użyte do wytwarzania energii lub do produkcji nowych produktów. Zwykle są to systemy o dość dużych rozmiarach produkujące gaz i olej na dużą skalę.
- Nacinarki do bieżników opon – służą do odtwarzania bieżników w zużytych oponach co pozwala na ich ponowne wykorzystanie.
Opłacalność recyklingu opon
Recykling opon to dość spore przedsięwzięcie, aby ocenić czy byłoby ono opłacalne w danych warunkach należy wziąć pod uwagę kilka podstawowych czynników, m.in.:
- Rodzaj opon – opony od samochodów osobowych są zazwyczaj opłacalne w recyklingu. Opony ciężarowe i rolnicze natomiast niosą za sobą wyższe koszty ze względu na ich większy rozmiar i wagę co prowadzi do niższej opłacalności.
- Metody recyklingu – niektóre metody recyklingu, takie jak rozdrabnianie i granulowanie są aktualnie bardziej opłacalne niż inne np. energochłonna piroliza. Należy jednak obserwować trendy na rynku i rozwój technologii, gdyż możliwe, że w przyszłości powstaną inne, bardziej rentowne metody przetwórstwa opon.
- Cena surowców – wahania cen materiałów takich jak granulki czy proszek gumowy często poważnie wpływają na opłacalność recyklingu w danej chwili.
- Koszty recyklingu – czyli koszty zbiórki, transportu, przetwarzania opon i usuwania odpadów.
Ogólnie rzecz biorąc, recykling opon może być opłacalnym przedsięwzięciem, zwłaszcza jeśli jest prowadzony na dużą skalę. W Polsce istnieją również programy dofinansowania, które mogą uczynić to przedsięwzięcie jeszcze bardziej rentownym. Jest to zatem doskonały sposób nie tylko na ochronę środowiska, ale również opłacalny biznes.
Dofinansowanie recyklingu opon
W Polsce istnieje kilka programów dofinansowania recyklingu opon, wskutek obowiązującej aktualnie polityki klimatycznej można jednakże spodziewać się, że ich liczba z czasem może wzrosnąć.
- Lokalne programy dofinansowań – często w gminach lub innych lokalnych urzędach organizowane są akcje dotowania recyklingu zużytych opon np. dla rolników. Umożliwia to otrzymanie rekompensaty finansowej za oddanie zużytych opon do utylizacji.
- Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oferują dofinansowanie do różnych projektów związanych z ochroną środowiska, wlicza się w to także recykling opon.
Dostępność dofinansowania i jego warunki mogą się różnić w zależności od regionu, warto więc sprawdzić lokalne możliwości dofinansowania tego rodzaju przedsięwzięć przed podjęciem decyzji biznesowych.
Źródło: serwis motoryzacyjny cykdwojeczka.pl