OHSAS 18001 to międzynarodowy system zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy (BHP), który pomaga firmom chronić zdrowie i bezpieczeństwo swoich pracowników. Jest to dobrowolny standard, który określa wymagania dotyczące wdrożenia i utrzymania systemu zarządzania BHP w organizacji.
Historia i znaczenie systemu
OHSAS 18001 został opracowany w 1999 roku przez British Standards Institution (BSI). Celem stworzenia tego systemu było zapewnienie firmom ram do zarządzania ryzykiem związanym z BHP i tworzenia bezpiecznego i zdrowego środowiska pracy dla swoich pracowników.
OHSAS 18001 stał się jednym z najbardziej rozpoznawalnych systemów zarządzania BHP na świecie. Jest stosowany przez firmy różnej wielkości i z różnych branż w ponad 180 krajach.
Korzyści z wdrożenia OHSAS 18001
Wdrożenie systemu OHSAS 18001 może przynieść firmom wiele korzyści, m.in.:
- Poprawa bezpieczeństwa i higieny pracy: OHSAS 18001 pomaga firmom identyfikować, oceniać i kontrolować ryzyko związane z BHP, co prowadzi do zmniejszenia liczby wypadków i chorób zawodowych.
- Zwiększenie motywacji i zaangażowania pracowników: Pracownicy, którzy czują się bezpieczni i zdrowi w miejscu pracy, są bardziej zmotywowani i zaangażowani w swoją pracę.
- Poprawa wizerunku firmy: Wdrożenie systemu OHSAS 18001 pokazuje, że firma dba o bezpieczeństwo i zdrowie swoich pracowników, co może poprawić jej wizerunek wśród klientów, partnerów biznesowych i społeczności lokalnej.
- Zwiększenie konkurencyjności firmy: Firmy, które wdrażają systemy zarządzania BHP, są często postrzegane jako bardziej wiarygodne i odpowiedzialne, co może im dać przewagę konkurencyjną.
- Zmniejszenie kosztów związanych z wypadkami i chorobami zawodowymi: Wypadki i choroby zawodowe mogą generować dla firm znaczne koszty. Wdrożenie systemu OHSAS 18001 może pomóc firmom zredukować te koszty.
OHSAS 18001 to nie tylko system zarządzania ryzykiem, ale także narzędzie do ciągłego doskonalenia bezpieczeństwa i higieny pracy w firmie. Wdrożenie tego systemu może pomóc firmom stworzyć bezpieczne i zdrowe środowisko pracy dla swoich pracowników, co z kolei może prowadzić do wielu korzyści, zarówno dla firmy, jak i dla jej pracowników.
Zobacz również: Norma EN 13501-1 – wymagania, opis szczegółowy, metody badań
Kluczowe elementy systemu OHSAS 18001
OHSAS 18001 opiera się na cyklu Planuj-Wykonaj-Sprawdź-Działaj (PDCA), który zapewnia systematyczne podejście do zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy. Kluczowe elementy systemu obejmują:
1. Polityka bezpieczeństwa i higieny pracy
Kierownictwo firmy musi ustalić i udokumentować politykę bezpieczeństwa i higieny pracy, która określa zobowiązanie firmy do zapewnienia bezpiecznego i zdrowego środowiska pracy dla swoich pracowników. Polityka musi być zgodna z obowiązującymi przepisami prawa i uwzględniać specyficzne zagrożenia związane z działalnością firmy.
2. Planowanie i identyfikacja zagrożeń
Firma musi zidentyfikować wszystkie zagrożenia dla bezpieczeństwa i higieny pracy związane z jej działalnością. Proces ten obejmuje identyfikację zagrożeń fizycznych, chemicznych, biologicznych, ergonomicznych i psychospołecznych.
3. Ocena ryzyka i ustalanie środków kontroli
Dla każdego zidentyfikowanego zagrożenia firma musi przeprowadzić ocenę ryzyka w celu określenia jego prawdopodobieństwa i potencjalnych konsekwencji. Na podstawie oceny ryzyka firma musi ustalić odpowiednie środki kontroli w celu wyeliminowania lub zminimalizowania ryzyka.
4. Wdrażanie środków kontroli
Firma musi wdrożyć ustalone środki kontroli i zapewnić ich prawidłowe funkcjonowanie. Może to obejmować stosowanie procedur bezpieczeństwa, stosowanie odpowiedniego sprzętu ochronnego, szkolenie pracowników i zapewnianie regularnej konserwacji maszyn i urządzeń.
5. Monitorowanie i przegląd systemu
Firma musi regularnie monitorować efektywność swojego systemu zarządzania BHP i przeprowadzać okresowe przeglądy w celu identyfikacji możliwości jego doskonalenia.
6. Rola kierownictwa i pracowników
Kierownictwo firmy musi aktywnie uczestniczyć we wdrażaniu i utrzymywaniu systemu zarządzania BHP. Pracownicy muszą być zaangażowani w identyfikację zagrożeń, ocenę ryzyka i wdrażanie środków kontroli.
7. Zaangażowanie i udział pracowników
Firma musi zapewniać pracownikom możliwość udziału w identyfikacji zagrożeń, ocenie ryzyka i wdrażaniu środków kontroli. Pracownicy muszą mieć również możliwość zgłaszania problemów związanych z bezpieczeństwem i higieną pracy bez obawy przed represjami.
8. Komunikacja i szkolenia
Firma musi zapewnić skuteczną komunikację w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy z wszystkimi pracownikami. Pracownicy muszą być przeszkoleni w zakresie identyfikacji zagrożeń, stosowania procedur bezpieczeństwa i korzystania ze środków ochrony osobistej.
9. Reagowanie na incydenty i wypadki
Firma musi mieć opracowane procedury reagowania na incydenty i wypadki. Procedury te muszą obejmować badanie przyczyn incydentów i wypadków, wdrażanie działań korygujących i zapobiegawczych oraz zapewnianie pomocy poszkodowanym.
10. Ciągłe doskonalenie systemu
Firma musi dążyć do ciągłego doskonalenia swojego systemu zarządzania BHP. Może to obejmować wprowadzanie nowych procedur, stosowanie nowych technologii i regularne szkolenie pracowników.
Zobacz również: Norma ISO 22000 – opis, wymagania, certyfikacja
Wdrożenie systemu OHSAS 18001
Wdrożenie systemu OHSAS 18001 może przynieść firmom wiele korzyści, takich jak:
- Poprawa bezpieczeństwa i higieny pracy
- Zwiększenie motywacji i zaangażowania pracowników
- Poprawa wizerunku firmy
- Zwiększenie konkurencyjności firmy
- Zmniejszenie kosztów związanych z wypadkami i chorobami zawodowymi
Wdrożenie systemu OHSAS 18001 można podzielić na kilka etapów:
- Zaangażowanie kierownictwa: Kierownictwo firmy musi zadeklarować swoje zaangażowanie we wdrożenie systemu OHSAS 18001 i zapewnić niezbędne zasoby.
- Ustanowienie zespołu ds. wdrożenia: Należy powołać zespół ds. wdrożenia, który będzie odpowiedzialny za planowanie, realizację i monitorowanie wdrożenia systemu.
- Ocena stanu obecnego: Należy przeprowadzić ocenę stanu obecnego bezpieczeństwa i higieny pracy w firmie w celu identyfikacji obszarów wymagających poprawy.
- Opracowanie polityki i procedur: Należy opracować politykę bezpieczeństwa i higieny pracy oraz procedury zarządzania ryzykiem, identyfikacji zagrożeń i oceny ryzyka.
- Wdrożenie procedur: Należy wdrożyć opracowane procedury i zapewnić szkolenie pracowników w zakresie ich stosowania.
- Monitorowanie i przegląd systemu: Należy regularnie monitorować efektywność systemu OHSAS 18001 i przeprowadzać okresowe przeglądy w celu identyfikacji możliwości jego doskonalenia.
Wdrożenie systemu OHSAS 18001 może wiązać się z pewnymi wyzwaniami i barierami, takimi jak:
- Brak zaangażowania ze strony kierownictwa
- Niewystarczające zasoby
- Brak wiedzy i doświadczenia pracowników
- Opór ze strony pracowników
- Wysokie koszty wdrożenia
Certyfikacja systemu OHSAS 18001 nie jest obowiązkowa, ale może pomóc firmom wykazać swoje zaangażowanie w bezpieczeństwo i higienę pracy. Certyfikacja może również poprawić wizerunek firmy i zwiększyć jej konkurencyjność.
Decyzja o wdrożeniu systemu OHSAS 18001 powinna być podjęta przez kierownictwo firmy po тщательной ocenie korzyści, wyzwań i barier. Wdrożenie systemu wymaga zaangażowania ze strony kierownictwa i pracowników, ale może przynieść firmie wiele korzyści.
Przykłady zastosowania systemu OHSAS 18001
System OHSAS 18001 jest uniwersalnym narzędziem, które może być stosowane w firmach różnej wielkości i z różnych branż. Poniżej przedstawiam kilka przykładów zastosowania systemu OHSAS 18001 w różnych branżach:
- Budownictwo: W branży budowlanej system OHSAS 18001 może pomóc firmom wyeliminować zagrożenia związane z pracą na wysokości, używaniem maszyn i urządzeń oraz narażeniem na substancje chemiczne.
- Produkcja: W branży produkcyjnej system OHSAS 18001 może pomóc firmom wyeliminować zagrożenia związane z hałasem, drganiami, pyłem i niebezpiecznymi substancjami chemicznymi.
- Usługi: W branży usługowej system OHSAS 18001 może pomóc firmom wyeliminować zagrożenia związane z ergonomią, stresem i przemocą w miejscu pracy.
- Opieka zdrowotna: W branży opieki zdrowotnej system OHSAS 18001 może pomóc firmom wyeliminować zagrożenia związane z zakażeniami, promieniowaniem i podnoszeniem ciężarów.
- Handel detaliczny: W branży handlu detalicznego system OHSAS 18001 może pomóc firmom wyeliminować zagrożenia związane z poślizgami, upadkami, obrażeniami od ostrych przedmiotów i pożarami.
Zobacz również: Czym jest certyfikat OEKO-TEX Standard 100?