Czy w Polsce można zmienić swoje imię lub nazwisko? Jak to zrobić i gdzie trzeba złożyć wniosek o zmianę nazwiska? Procedura urzędowa nie jest tak bardzo skomplikowana, jak mogłoby się wydawać, jednak trzeba pamiętać, że zmiana nazwiska w Polsce możliwa jest wyłącznie z ważnych powodów. W dzisiejszym artykule sprawdzimy, kiedy możemy wystąpić o zmianę swojego imienia lub nazwiska i jak przebiega cała procedura.
Czym jest zmiana imienia lub nazwiska?
Zgodnie z ustawą z dnia 17 października 2008 r. o zmianie imienia i nazwiska i w myśl art. 3:
- 1) zmiana imienia oznacza zmianę na inne imię lub zmianę pisowni imienia;
- 2) zmiana nazwiska oznacza zmianę na inne nazwisko, zmianę pisowni nazwiska lub zmianę nazwiska ze względu na formę właściwą dla rodzaju żeńskiego lub męskiego.
Uwaga! Zmiany imienia lub nazwiska można dokonać wyłącznie z ważnych powodów!
Kiedy można zmienić imię lub nazwisko?
Zgodnie z prawem, aby zgłosić chęć zmiany imienia lub nazwiska, musimy mieć ku temu ważne powody. Precyzuje je art. 4 ustawy z dnia 17 października 2008 r. o zmianie imienia i nazwiska:
Zmiany imienia lub nazwiska można dokonać wyłącznie z ważnych powodów, w szczególności gdy dotyczą zmiany:
- 1) imienia lub nazwiska ośmieszającego albo nielicującego z godnością człowieka;
- 2) na imię lub nazwisko używane;
- 3) na imię lub nazwisko, które zostało bezprawnie zmienione;
- 4) na imię lub nazwisko noszone zgodnie z przepisami prawa państwa, którego obywatelstwo również się posiada.
Informacja: Powody, dla których przystępujemy do zmiany imienia lub nazwiska, powinny zostać wpisane w uzasadnieniu we wniosku składanym do Urzędu Stanu Cywilnego.
Warto wspomnieć o wyjątkach, które precyzuje art. 5 ustawy:
Zmiany nazwiska nie dokonuje się w przypadku ubiegania się o zmianę na nazwisko historyczne, wsławione w dziedzinie kultury, nauki, działalności politycznej, społecznej albo wojskowej, chyba że osoba ubiegająca się o zmianę nazwiska posiada członków rodziny o tym nazwisku.
Uwaga! Po dokonanej zmianie imienia, można w sumie posiadać tylko dwa imiona. Z kolei po zmianie nazwiska, nowe nazwisko nie może składać się z więcej niż dwóch członów (chyba, że pozwala na to prawo obowiązujące w innym państwie, którego obywatelstwo również się posiada).
Zmiana nazwiska cudzoziemca/uchodźcy
Zgodnie z pkt. 2 art. 4 ustawy, cudzoziemiec, który uzyskał w Polsce status uchodźcy, może ubiegać się o zmianę imienia lub nazwiska tylko wtedy, gdy obecne stwarzają dla niego zagrożenie dla jego zdrowia, życia, wolności lub bezpieczeństwa osobistego.
Które nazwisko można zmienić?
Zgodnie z prawem (co precyzuje art. 7 ustawy), możemy zmienić zarówno swoje aktualne nazwisko, jak i nazwisko rodowe. Jeżeli ubiegamy się o zmianę nazwiska po zawarciu związku małżeńskiego, wtedy na wyraźne życzenie możemy je zmienić, gdy jest ono tożsame z nazwiskiem rodowym lub rozciąga się na nazwisko rodowe.
Czy dzieci przyjmują nowe nazwisko rodziców?
Jeżeli zmiana nazwiska obejmuje obojga rodziców, wtedy nazwisko to przyjmują małoletnie dzieci tych rodziców oraz dzieci, które w późniejszym czasie zrodzą się z tego małżeństwa.
Jeżeli jednak nazwisko zmienił tylko jeden z rodziców, wtedy małoletnie dzieci mogą przyjąć nowe nazwisko, ale pod warunkiem wyrażenia na to zgody przez drugiego rodzica. Zgoda drugiego rodzica nie jest wymagana, jeżeli:
- nie ma on pełnej zdolności do czynności prawnych;
- nie żyje;
- nie jest znany;
- jest pozbawiony władzy rodzicielskiej.
Uwaga! Jeżeli w momencie zmiany nazwiska dziecko ukończyło 13 lat, wtedy do zmiany nazwiska dziecka wymagana będzie również i jego zgoda.
W przypadku istniejące sporu pomiędzy rodzicami dziecka, o dalszym rozwoju sytuacji i przypisaniu nowego nazwiska dziecku, decyduje sąd opiekuńczy.
W normalnym trybie postępowania, rodzic zobowiązany jest wyrazić zgodę na zmianę nazwiska dziecka stawiając się osobiście przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego (ewentualnie jego zastępcą) lub czyniąc to w formie pisemnej z podpisem notarialnie poświadczonym.
Osoby, które aktualnie przebywają poza granicami RP, mogą wyrazić taką zgodę za pośrednictwem konsula Rzeczypospolitej Polskiej.
Wniosek o zmianę nazwiska lub imienia
Wniosek o zmianę imienia lub nazwiska należy złożyć do wybranego kierownika urzędu stanu cywilnego. Osoby zamieszkujące poza terytorium RP, taki wniosek mogą złożyć przez konsula Rzeczypospolitej Polskiej.
Co powinien zawierać wniosek o zmianę nazwiska lub imienia?
- Dane wnioskodawcy, czyli:
- Imię (imiona), nazwisko oraz nazwisko rodowe;
- Adres zameldowania na pobyt stały lub ostatni pobyt stały;
- Numer PESEL;
- Wskazanie kierownika urzędu stanu cywilnego, który sporządził akt urodzenia oraz akt małżeństwa (jeżeli zmiana imienia lub nazwiska będzie dotyczyła tego aktu);
- Wskazanie miejsca sporządzenia aktu urodzenia małoletnich dzieci, (jeżeli zmiana imienia lub nazwiska będzie dotyczyła tych aktów);
- Nowe imię i nazwisko;
- Uzasadnienie;
- Oświadczenie wnioskodawcy, stanowiące że w tej samej sprawie nie złożył wcześniej wniosku do innego kierownika urzędu stanu cywilnego lub nie została wydana już decyzja odmowna
Załączniki do wniosku o zmianę nazwiska:
- odpis zupełny aktu urodzenia;
- odpis zupełny aktu małżeństwa;
- odpisy zupełne aktów urodzenia małoletnich dzieci (jeżeli zmiana nazwiska ich dotyczy);
- inne dokumenty, które uzasadniają zmianę nazwiska.
Załączniki do wniosku o zmianę imienia:
- odpis zupełny aktu urodzenia;
- odpis zupełny aktu małżeństwa;
- inne dokumenty uzasadniające zmianę imienia.
Informacja: Wymienionych załączników nie trzeba dołączać, jeżeli zostały one sporządzone w urzędzie, w którym wnioskuje się o zmianę imienia lub nazwiska.
Uwaga! Podczas składania wniosku, należy mieć przy sobie ważny dokument tożsamości (np. dowód osobisty).
Ile trwa zmiana nazwiska?
Po złożeniu wniosku i kompletu dokumentów, kierownik USC ma 30 dni na rozpatrzenie sprawy i wydanie wiążącej decyzji.
Ile kosztuje zmiana nazwiska?
Opłata skarbowa za złożenie wniosku o zmianę imienia i nazwiska wynosi 37 zł. Dowód uiszczenia takiej opłaty należy dołączyć do wniosku.
FAQ – najczęstsze pytania i odpowiedzi
Czy można zmienić nazwisko bez powodu?
Niestety zmiana imienia i nazwiska musi być podparta ważnymi powodami. Nie można dokonać takich zmian według własnego „widzimisię”.
Jakie procedury przy zmianie nazwiska?
Wniosek o zmianę imienia i nazwiska składa się w urzędzie stanu cywilnego.
Jak napisać uzasadnienie wniosku o zmianę nazwiska?
W uzasadnieniu należy kierować się ważnymi powodami, dla których ma nastąpić zmiana nazwiska. Np. gdy nazwisko jest ośmieszające lub gdy nastąpiła bezprawna zmiana nazwiska.
Czy można zmienić imię w wieku 12 lat?
W przypadku dzieci poniżej 13. roku życia, do zmiany nazwiska wymagana jest zgoda obojga rodziców. W przypadku dzieci w wieku powyżej 13 lat, wymagana jest również ich zgoda na zmianę nazwiska.
Podstawa prawna: Ustawa z dnia 17 października 2008 r. o zmianie imienia i nazwiska (Dz.U. 2008 nr 220 poz. 1414 z późn. zm.)
Dowiedz się również, ile wynosi zasiłek pogrzebowy i jak ubiegać się o becikowe. W innym artykule sprawdzisz także jak zaadresować kopertę.