Kategorie prawa jazdy – informacje dla przyszłych kierowców

Uzyskanie dokumentu prawa jazdy wiąże się z dosyć skomplikowanym procesem, przez którego zobowiązany jest przejść kursant. Niezbędne jest wykonanie podstawowych badań lekarskich, udział w wykładach teoretycznych, praktyczny kurs nauki jazdy w ruchu miejskim, a na samym końcu państwowy egzamin w Wojewódzkim Ośrodku Ruchu Drogowego. Jakie obowiązują kategorie prawa jazdy w Polsce, na poruszanie się jakimi pojazdami zezwalają i jakie stawiają wymogi formalne dla kursantów? Na te pytania odpowiemy w dzisiejszym artykule.

Lista kategorii na prawo jazdy

Obecnie w Polsce można wyróżnić 17 kategorii prawa jazdy: AM, A1, A2, A, B1, B, B+E, C, C1, C1+E, C+E, D, D1, D1+E, D+E, T oraz Tramwaj.

Każda kategoria pozwala na prowadzenie pojazdu z osobnej grupy. Jedne pozwalają na prowadzenie motocykli, inne samochodów osobowych, a jeszcze inne ciężarówek, autobusów, traktorów rolniczych, a nawet tramwajów. Sprawdźmy zatem co warto wiedzieć o każdej z kategorii na prawo jazdy.

Kategoria AM – motorowery

Prawo jazdy na kategorię AM funkcjonuje zasadniczo od niedawna bo od 19 stycznia 2013 roku. Kategoria ta została stworzona z myślą o najmłodszych uczestnikach ruchu drogowego i miała zastąpić dotychczas stosowaną kartę motorowerową. Osoba posiadająca prawo jazdy AM może poruszać się dwoma rodzajami pojazdów:

Motorowerami – dwukołowymi lub trójkołowymi. Pojemność skokowa silnika spalinowego nie może przekraczać 50 cm³, a w przypadku silnika elektrycznego – 4 kW.
Lekkimi czterokołowcami – o łącznej masie nieprzekraczającej 350 kg.

Wymagania wiekowe: osoby powyżej 14. roku życia (osoba niepełnoletnia musi przed rozpoczęciem kursu uzyskać pisemną zgodę od swoich rodziców lub opiekunów prawnych).

Koszt szkolenia: 500 – 1500 zł.

Koszt egzaminu: 30 zł teoretyczny + 140 zł praktyczny.

Kategoria A1 – motocykle do 125 cm3

Ogólnie rzecz biorąc, prawo jazdy na kategorię A1 pozwala przede wszystkim na prowadzenie motocykli z małymi silnikami oraz pojazdów z kategorii AM. Mówiąc o konkretach, osoba, która dysponuje prawem jazdy na kategorię A1 może kierować takimi pojazdami jak:

Motocykle – o pojemności skokowej silnika do 125 cm³, mocy do 11 kW i stosunku mocy do masy własnej do 0,1 kW/kg.
Motocykle trójkołowe – o mocy silnika do 15 kW.
Pojazdy z kategorii AM.
Zespoły pojazdów – wyżej wymienione pojazdy razem z przyczepą (tylko w Polsce).

Wymagania wiekowe: osoby powyżej 16. roku życia.

Koszt szkolenia: 1700 – 2700 zł.

Koszt egzaminu: 30 zł teoretyczny + 180 zł praktyczny.

Kategoria A2 – motocykle do 35 kW

Posiadacze prawa jazdy na kategorię A2 mogą poruszać się nieco większymi motocyklami, niż kierowcy z kategorią A1 oraz pojazdami z kat. AM. Dokładnie mówiąc, kategoria A2 pozwala poruszać się takimi pojazdami jak:

Motocykle – o mocy silnika do 35 kW, stosunku mocy do masy własnej do 0,2 kW/kg.
Motocykle trójkołowe – o mocy do 15 kW.
Pojazdy z kategorii AM.
Zespoły pojazdów – wyżej wymienione pojazdy razem z przyczepą (tylko w Polsce).

Wymagania wiekowe: osoby od 18. roku życia.

Koszt szkolenia: ok. 2200 zł

Koszt egzaminu: 30 zł teoretyczny + 180 zł praktyczny.

Kategoria A – wszystkie motocykle

Prawo jazdy na kategorię A pozwala na prowadzenie każdego motocykla, a zatem jest to podstawowy rodzaj prawa jazdy dla wszystkich fanów motocykli. Kierowcy z prawem jazdy A mogą prowadzić takie pojazdy jak:

Motocykle.
Pojazdy z kategorii AM.
Zespoły pojazdów – wyżej wymienione pojazdy razem z przyczepą (tylko w Polsce).

Wymagania wiekowe:

20 lat – osoby posiadające od co najmniej 2 lat prawo jazdy kategorii A2.
24 lata – pozostali.

Koszt szkolenia: 1600 – 2300 zł.

Koszt egzaminu: 30 zł teoretyczny + 180 zł praktyczny.

Kategoria B1 – quady

Prawo jazdy na kategorię B1 pozwala na prowadzenie czterokołowców, takich jak np. quady. Kierowcy z prawem jazdy na kat. B1 mogą poruszać się takimi pojazdami jak:

Czterokołowiec (np. duży quad)
Pojazdy z kategorii AM.

Wymagania wiekowe: 16 lat.

Koszt szkolenia: 1500 zł – 1800 zł.

Koszt egzaminu: 30 zł teoretyczny + 170 zł praktyczny.

Kategoria B – pojazdy do 3,5 tony

Prawo jazdy na kat. B jest najbardziej popularnym w Polsce. Pozwala na poruszanie się wieloma pojazdami – w tym ciągnikami i niektórymi motocyklami. Kierowca z prawem jazdy na kategorię B, może obsługiwać takie pojazdy jak:

Samochody o DMC (dopuszczalnej masie całkowitej) do 3,5 t (z wyjątkiem autobusu i motocykla).
Powyższe samochody z lekką przyczepą (o DMC do 750 kg)
Pojazdy z kategorii AM
Pojazdy samochodowe o DMC do 3,5 t (z wyjątkiem autobusu i motocykla) z przyczepą. Jednak łączna dopuszczalna masa całkowita całego zespołu nie może przekroczyć 3500 kg.
Samochody o DMC do 3,5 t (z wyjątkiem autobusu i motocykla) z przyczepą. Jednak łączna dopuszczalna masa całkowita całego zespołu nie może przekroczyć 4250 kg (warunkiem jest zdanie dodatkowego egzaminu).
Ciągnik rolniczy (tylko w Polsce).
Pojazd wolnobieżny (tylko w Polsce).
Ciągniki rolnicze z przyczepą o DMC do 750 kg (tylko w Polsce).
Pojazdy wolnobieżne z przyczepą (o DMC do 750 kg) (tylko w Polsce).
Motocykle o pojemności skokowej silnika do 125 cm³, mocy do 11 kW i stosunku mocy do masy własnej do 0,1 kW/kg (tylko w Polsce i pod warunkiem posiadania prawa jazdy od co najmniej 3 lat).

Wymagania wiekowe: 18 lat

Koszt szkolenia: 1900 – 2500 zł.

Koszt egzaminu: 30 zł teoretyczny + 140 zł praktyczny.

Kategoria B+E – pojazdy do 3,5 tony z większymi przyczepami

Prawo jazdy na kat. B+E pozwala również na prowadzenie pojazdów o DMC do 3,5 tony, jednak zwiększa limit wagowy na ciągnięte przyczepki, a także ich ilość (np. w przypadku ciągnika rolniczego). Mówiąc dokładnie, posiadając uprawnienia do kierowania pojazdami z kategorii B+E, możemy poruszać się takimi pojazdami tak:

Samochody z kategorii B z przyczepką o DMC do 3,5 tony.
Ciągniki rolnicze z przyczepami (tylko w Polsce).
Pojazdy wolnobieżne z przyczepami (tylko w Polsce).

Wymagania wiekowe: 18 lat

Koszt szkolenia: 1500 – 2400 zł.

Koszt egzaminu: 200 zł (praktyczny).

Kategoria C – pojazdy pow. DMC 3,5 tony

Prawo jazdy na kategorię C pozwala w skrócie na prowadzenie ciężarówek i innych pojazdów o DMC przekraczającej 3,5 tony. Uprawnienia na kategorię C pozwalają prowadzić takie pojazdy jak:

Samochody i ciężarówki o DMC powyżej 3,5 tony (z wyjątkiem autobusów).
Powyższe pojazdy z lekkimi przyczepkami (o DMC do 750 kg).
Pojazdy z kategorii AM.
Ciągniki rolnicze (tylko w Polsce).
Pojazdy wolnobieżne (tylko w Polsce).
Ciągniki rolnicze z przyczepami o DMC do 750 kg (tylko w Polsce).
Pojazdy wolnobieżne z przyczepami o DMC do 750 kg (tylko w Polsce).

Wymagania wiekowe: 21 lat

Koszt szkolenia: 2700 – 3700 zł

Koszt egzaminu: 30 zł teoretyczny + 200 zł praktyczny.

Kategoria C1 – pojazdy o DMC do 7,5 tony

Prawo jazdy na kategorię C1 jest nieco okrojonym wariantem pełnej kategorii C. Pozwala na prowadzenie pojazdów o DMC do 7,5 tony. Dokładniej mówiąc, kierowca z prawem jazdy na kat. C1 może poruszać się następującymi pojazdami:

Samochody i małe ciężarówki o DMC do 7,5 t (z wyjątkiem autobusów).
Powyższe pojazdy z przyczepkami o DMC do 750 kg.
Pojazdy z kategorii AM.
Ciągniki rolnicze (tylko w Polsce).
Pojazdy wolnobieżne (tylko w Polsce).
Ciągniki rolnicze z przyczepami o DMC do 750 kg (tylko w Polsce).
Pojazdy wolnobieżne z przyczepami o DMC do 750 kg (tylko w Polsce).

Wymagania wiekowe: 18 lat

Koszt szkolenia: 2700 – 3700 zł.

Koszt egzaminu: 30 zł teoretyczny + 170 zł praktyczny.

Kategoria C1+E – pojazdy o DMC do 7,5 tony z dużymi przyczepami

Prawo jazdy na kategorię C1+E to rozbudowana wersja kategorii C1, która pozwala na poruszanie się większymi zestawami pojazdów – dopuszcza m.in. większe przyczepy. Kierujący z prawek jazdy na kat. C1+E może poruszać się takimi pojazdami jak:

Zespół pojazdów o DMC do 12 ton, który składa się z:
- pojazdu, który ciągnie pojazdy z kategorii C1
- przyczepy
Ciągniki rolnicze z przyczepami (tylko w Polsce).
Pojazdy wolnobieżne z przyczepami (tylko w Polsce).

Wymagania wiekowe: 18 lat

Koszt szkolenia: ok. 3000 zł.

Koszt egzaminu: 245 zł praktyczny.

Kategoria C+E – wszystkie ciężarówki z przyczepami

Prawo jazdy na kategorię C+E pozwala na prowadzenie wszystkich ciężarówek z kategorii C wraz z dużymi przyczepami. Dysponując prawem jazdy na kategorię C+E można poruszać się takimi pojazdami jak:

Wszystkie pojazdy z kategorii C i przyczepy.
Ciągniki rolnicze z przyczepami (tylko w Polsce).
Pojazdy wolnobieżne z przyczepami (tylko w Polsce).

Wymagania wiekowe: 21 lat

Koszt szkolenia: 2800 – 4000 zł.

Koszt egzaminu: 245 zł praktyczny.

Kategoria D – autobusy

Prawo jazdy na kategorię D pozwala prowadzić przede wszystkim autobusy z lekkimi przyczepkami. Kierowca posiadający uprawnienia do kierowania pojazdami z kat. D, może zasiąść za kółkiem takich pojazdów jak:

Autobusy.
Autobusy z lekkimi przyczepami o DMC do 750 kg.
Pojazdy z kategorii AM.
Ciągniki rolnicze (tylko w Polsce).
Pojazdy wolnobieżne (tylko w Polsce).
Ciągniki rolnicze z przyczepami o DMC do 750 kg (tylko w Polsce).
Pojazdy wolnobieżne z przyczepami o DMC do 750 kg (tylko w Polsce).

Wymagania wiekowe: 24 lata

Koszt szkolenia: 5000 – 7000 zł.

Koszt egzaminu: 30 zł teoretyczny + 200 zł praktyczny.

Kategoria D1 – małe autobusy

Prawo jazdy na kategorię D1 pozwala kierować mniejszymi autobusami. Dotyczy ona takich pojazdów jak:

Autobusy przeznaczone konstrukcyjnie do przewozu do 17 osób łącznie z kierowcą, o długości do 8 m
Wyżej wymienione autobusy z przyczepami o DMC do 750 kg.
Pojazdy z kategorii AM.
Ciągniki rolnicze (tylko w Polsce).
Pojazdy wolnobieżne (tylko w Polsce).
Ciągniki rolnicze z przyczepami o DMC do 750 kg (tylko w Polsce).
Pojazdy wolnobieżne z przyczepami o DMC do 750 kg (tylko w Polsce).

Wymagania wiekowe: 21 lat

Koszt szkolenia: ok. 3000 zł.

Koszt egzaminu: 30 zł teoretyczny + 170 zł praktyczny.

Kategoria D1+E – małe autobusy z przyczepami

Prawo jazdy na kategorię D1+E pozwala kierować autobusami z kat. D1 wraz z przyczepami. Mówiąc dokładniej, uprawnienia D1+E umożliwiają prowadzenie:

Autobusów z kat. D1 wraz z przyczepami.
Ciągników rolniczych z przyczepami (tylko w Polsce).
Pojazdów wolnobieżnych z przyczepami (tylko w Polsce).

Wymagania wiekowe: 21 lat

Koszt szkolenia: ok. 3000 zł.

Koszt egzaminu: 245 zł praktyczny.

Kategoria D+E – autobusy z przyczepami

Prawo jazdy na kategorię D+E pozwala prowadzić wszystkie autobusy razem z przyczepami. Obejmuje ono takie pojazdy jak:

Autobusy i przyczepy.
Ciągniki rolnicze z przyczepami (tylko w Polsce).
Pojazdy wolnobieżne z przyczepami (tylko w Polsce).

Wymagania wiekowe: 24 lata

Koszt szkolenia: ok. 3500 zł.

Koszt egzaminu: 245 zł praktyczny.

Kategoria T – ciągniki rolnicze

Prawo jazdy na kategorię T pozwala prowadzić ciągniki rolnicze razem z przyczepami: Osoba, która posiada uprawnienia z kategorii T może prowadzić takie pojazdy jak:

Ciągniki rolnicze z przyczepami.
Pojazdy wolnobieżne z przyczepami.
Pojazdy z kategorii AM.

Wymagania wiekowe: 16 lat

Koszt szkolenia: 1700 – 2500 zł.

Koszt egzaminu: 30 zł teoretyczny + 170 zł praktyczny.

Kategoria tramwaj

Prawo jazdy na tramwaj jak sama nazwa wskazuje to specjalne uprawnienie, pozwalające na prowadzenie tramwajów. Aby zostać motorniczym, należy posiadać kategorię B prawa jazdy. Koszt pełnego szkolenia na tramwaj nie jest tani i może wynosić nawet 6500 zł. Niemniej jednak warto dodać, że jeśli ubiegamy się o posadę motorniczego to szkolenie jest bezpłatne pod warunkiem zdania egzaminu i późniejszego przystąpienia do pracy na stanowisku motorniczego.