Problemy z egzekucją alimentów to rzeczywistość wielu polskich rodzin. Jeśli znalazłeś się w sytuacji, gdy drugi rodzic nie wywiązuje się z obowiązku alimentacyjnego, fundusz alimentacyjny może okazać się dla Ciebie cennym wsparciem. W tym artykule przedstawimy Ci najważniejsze informacje dotyczące tego świadczenia, abyś mógł zorientować się, czy i w jaki sposób możesz z niego skorzystać.
Czym jest fundusz alimentacyjny?
Fundusz alimentacyjny to instytucja państwowa, której głównym celem jest wsparcie osób uprawnionych do alimentów w sytuacji, gdy ich egzekucja okazuje się bezskuteczna. Warto podkreślić, że fundusz nie zastępuje zobowiązanego do płacenia alimentów rodzica, lecz stanowi formę tymczasowej pomocy finansowej.
Świadczenia z funduszu alimentacyjnego mają na celu zabezpieczenie podstawowych potrzeb osób, które z przyczyn niezależnych od siebie nie otrzymują należnych im alimentów.
Warunki otrzymania świadczeń z funduszu alimentacyjnego
Aby móc skorzystać ze wsparcia funduszu alimentacyjnego, musisz spełnić kilka istotnych warunków.
Przede wszystkim, kryterium dochodowe jest kluczowym czynnikiem determinującym możliwość otrzymania świadczenia. Od 1 października 2023 roku próg dochodowy został podniesiony i obecnie wynosi 1209 zł na osobę w rodzinie. Oznacza to, że jeśli Twój miesięczny dochód na członka rodziny nie przekracza tej kwoty, możesz ubiegać się o pomoc z funduszu.
Kolejnym ważnym aspektem jest wiek osoby uprawnionej do alimentów. Świadczenia z funduszu przysługują zasadniczo do ukończenia 18 roku życia. Jednakże, jeśli kontynuujesz naukę, możesz otrzymywać wsparcie aż do 25 roku życia. W przypadku osób z orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, świadczenia mogą być przyznawane bezterminowo.
Pamiętaj, że samo nieotrzymywanie alimentów nie jest wystarczającym powodem do ubiegania się o świadczenia z funduszu. Konieczne jest posiadanie orzeczenia sądu przyznającego lub zatwierdzającego alimenty. Ponadto, musi zostać stwierdzona bezskuteczność egzekucji alimentów. Oznacza to, że w ciągu ostatnich dwóch miesięcy nie udało się wyegzekwować pełnej kwoty zaległych i bieżących zobowiązań alimentacyjnych.
Warto zaznaczyć, że fundusz alimentacyjny wypłaca świadczenia w maksymalnej wysokości 500 zł miesięcznie, jednak nie więcej niż kwota zasądzonych alimentów. Dlatego też, nawet jeśli Twoje alimenty są wyższe, otrzymasz jedynie 500 zł.
Ubiegając się o świadczenia z funduszu alimentacyjnego, musisz być przygotowany na dostarczenie odpowiednich dokumentów potwierdzających Twoją sytuację. Wśród nich znajdą się m.in. zaświadczenie o bezskuteczności egzekucji oraz odpis orzeczenia sądu zasądzającego alimenty. Wszystkie te elementy mają na celu zweryfikowanie, czy rzeczywiście kwalifikujesz się do otrzymania wsparcia z funduszu alimentacyjnego.
Wysokość świadczeń z funduszu alimentacyjnego
Gdy już spełnisz wszystkie warunki, naturalnie pojawia się pytanie o wysokość świadczeń, jakie możesz otrzymać z funduszu alimentacyjnego. Warto wiedzieć, że fundusz nie pokrywa pełnej kwoty zasądzonych alimentów, lecz oferuje wsparcie do określonego limitu.
Maksymalna kwota, jaką możesz otrzymać z funduszu alimentacyjnego, wynosi 500 zł miesięcznie. Jest to górna granica, niezależnie od tego, jak wysokie alimenty zostały zasądzone przez sąd. Jednakże, jeśli kwota alimentów ustalona przez sąd jest niższa niż 500 zł, otrzymasz dokładnie tyle, ile wynosi zasądzona suma.
Przykład: Załóżmy, że sąd przyznał alimenty w wysokości 900 zł miesięcznie na Twoje dziecko. Niestety, drugi rodzic nie płaci, a egzekucja okazała się bezskuteczna. Dodatkowo, dochód na osobę w Twojej rodzinie nie przekracza ustalonego progu 1209 zł. W takiej sytuacji, mimo że zasądzone alimenty wynoszą 900 zł, z funduszu alimentacyjnego otrzymasz 500 zł miesięcznie, ponieważ taki jest maksymalny limit wypłaty.
Pamiętaj, że kwota świadczenia z funduszu alimentacyjnego może być niższa niż 500 zł, jeśli tyle właśnie wynoszą zasądzone alimenty. Na przykład, jeśli sąd ustalił alimenty w wysokości 400 zł miesięcznie, to dokładnie tyle otrzymasz z funduszu, a nie pełne 500 zł.
Jak ubiegać się o świadczenia z funduszu alimentacyjnego?
Przede wszystkim, musisz zgromadzić niezbędne dokumenty, które potwierdzą Twoją sytuację i uprawnienia do otrzymania wsparcia. Kluczowym dokumentem jest zaświadczenie od organu prowadzącego postępowanie egzekucyjne, które potwierdza bezskuteczność egzekucji alimentów.
Potrzebujesz również odpisu orzeczenia sądu zasądzającego alimenty lub postanowienia o zabezpieczeniu powództwa o alimenty. Jeśli alimenty zostały ustalone w drodze ugody sądowej lub przed mediatorem, niezbędny będzie odpowiedni protokół zawierający treść tej ugody.
Gdy masz już komplet dokumentów, kolejnym krokiem jest złożenie wniosku o ustalenie prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego. Wniosek składasz w urzędzie gminy lub miasta właściwym ze względu na miejsce Twojego zamieszkania. Jeśli ubiegasz się o świadczenia dla małoletniego dziecka, to Ty jako przedstawiciel ustawowy (rodzic) składasz wniosek w jego imieniu.
Masz do wyboru dwie formy złożenia wniosku. Możesz zdecydować się na tradycyjną formę papierową, wypełniając odpowiedni formularz i składając go osobiście w urzędzie. Alternatywnie, dla Twojej wygody, istnieje możliwość złożenia wniosku elektronicznie za pośrednictwem portalu Empatia.
Warto zaznaczyć, że wnioski o ustalenie prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego na nowy okres świadczeniowy przyjmowane są od 1 sierpnia danego roku. Jeśli decydujesz się na formę elektroniczną, możesz złożyć wniosek nawet miesiąc wcześniej, bo już od 1 lipca.
Okres świadczeniowy i wypłata świadczeń
Warto, abyś wiedział, że świadczenia z funduszu alimentacyjnego przyznawane są na konkretny okres, zwany okresem świadczeniowym. Trwa on od 1 października do 30 września następnego roku kalendarzowego. Oznacza to, że co roku musisz ponownie ubiegać się o przyznanie świadczenia, składając nowy wniosek.
Wypłaty świadczeń realizowane są co miesiąc, zazwyczaj w stałym terminie ustalonym przez gminę lub miasto. Pamiętaj jednak, że pierwsze świadczenie możesz otrzymać dopiero po pozytywnym rozpatrzeniu Twojego wniosku, co może potrwać nawet kilka tygodni od momentu jego złożenia.
Jeśli Twoja sytuacja finansowa lub rodzinna ulegnie zmianie w trakcie okresu świadczeniowego, masz obowiązek niezwłocznie poinformować o tym organ wypłacający świadczenia. Może to wpłynąć na Twoje prawo do świadczeń lub ich wysokość.
Odzyskiwanie pieniędzy przez fundusz od dłużnika alimentacyjnego
Musisz mieć świadomość, że wypłata świadczeń z funduszu alimentacyjnego nie zwalnia dłużnika alimentacyjnego z jego zobowiązań. Fundusz podejmuje działania mające na celu odzyskanie wypłaconych kwot od osoby zobowiązanej do alimentacji.
Dłużnik alimentacyjny ma obowiązek zwrócić funduszowi alimentacyjnemu wypłacone świadczenia wraz z ustawowymi odsetkami. Egzekucją tych należności zajmuje się komornik. Co istotne, jeśli komornikowi uda się wyegzekwować jakiekolwiek kwoty od dłużnika, w pierwszej kolejności trafiają one do funduszu alimentacyjnego na spłatę powstałych zobowiązań.
Warto zaznaczyć, że fundusz alimentacyjny ma do dyspozycji szereg narzędzi prawnych, które może wykorzystać wobec dłużników alimentacyjnych. Obejmują one m.in. możliwość zgłoszenia dłużnika do rejestru dłużników, ograniczenie niektórych praw (np. prawa jazdy) czy nawet skierowanie sprawy do prokuratury.
Pytania i odpowiedzi
Na zakończenie chcielibyśmy odpowiedzieć na kilka najczęściej pojawiających się pytań dotyczących funduszu alimentacyjnego:
- Czy mogę otrzymać świadczenia z funduszu, jeśli dłużnik alimentacyjny przebywa za granicą?
Tak, jest to możliwe. Jeśli nie ma możliwości wszczęcia lub prowadzenia egzekucji alimentów przeciwko dłużnikowi przebywającemu poza granicami Polski, taka sytuacja również może być uznana za bezskuteczną egzekucję. - Co się stanie, jeśli w trakcie pobierania świadczeń mój dochód wzrośnie powyżej kryterium?
Masz obowiązek niezwłocznie poinformować o tym organ wypłacający świadczenia. Może to skutkować utratą prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego. - Czy świadczenia z funduszu alimentacyjnego są opodatkowane?
Nie, świadczenia z funduszu alimentacyjnego są wolne od podatku dochodowego. - Czy mogę jednocześnie pobierać świadczenia z funduszu alimentacyjnego i 500+?
Tak, te świadczenia nie wykluczają się wzajemnie. Możesz pobierać oba, jeśli spełniasz kryteria do ich otrzymywania.
Pamiętaj, że fundusz alimentacyjny jest formą wsparcia dla osób znajdujących się w trudnej sytuacji finansowej z powodu niepłacenia alimentów przez zobowiązanego rodzica. Jeśli spełniasz warunki opisane w tym artykule, nie wahaj się skorzystać z tej formy pomocy. W razie jakichkolwiek wątpliwości, zawsze możesz zwrócić się o pomoc do pracowników ośrodka pomocy społecznej lub urzędu gminy, którzy udzielą Ci szczegółowych informacji dostosowanych do Twojej indywidualnej sytuacji.