Roczne wydatki na alkohol wszystkich polaków idą w grube miliony złotych. Spożycie napojów alkoholowych – pomimo szeroko zakrojonych akcji profilaktycznych – nadal nie maleje. Wokół samego alkoholu narosło jednak sporo mitów – w tym dotyczących dawki śmiertelnej.
Dlaczego warto ograniczyć spożycie alkoholu, jakie szkody w naszym organizmie wyrządza ta substancja oraz ile wynosi dawka śmiertelna alkoholu we krwi człowieka? Wszystkie te kwestie przedstawimy w dzisiejszym artykule.
Czym jest alkohol?
Pod tym bardzo ogólnym pojęciem należy rozumieć etanol, który funkcjonuje pod nazwą alkohol etylowy. Ten organiczny związek chemiczny należy do grupy alkoholi. W czystej postaci jest to bezbarwna ciecz, o cierpkim zapachu. To właśnie owa substancja odpowiedzialna jest za destrukcyjne działanie na nasz organizm i prowadzi do przysłowiowego kaca po imprezie.
Etanol pozyskuje się z najczęściej buraków cukrowych, trzciny cukrowej lub ziemniaków i powstaje w procesie naturalnej fermentacji alkoholowej tych warzyw.
Wpływ alkoholu na organizm człowieka
O tym, że spożycie alkoholu ma swoje przykre konsekwencje zdrowotne, chyba nie musimy wspominać. O ile jednak niewielka jego ilość powoduje jedynie chwilowe zamroczenie i problemy ze świadomością, tak większe spożycie to już igranie ze śmiercią. Jak działa alkohol na nasz organizm?
Niewielkie spożycie alkoholu prowadzi do:
- uczucia senności i zamroczenia;
- pogorszenia zmysłu równowagi;
- pogorszenie zdolności motorycznych;
- zmniejszenia czasu reakcji na bodźce;
- utraty kontroli nad własnymi emocjami.
Większa ilość alkoholu we krwi, może spowodować:
- całkowitą utratę świadomości;
- problemy z pamięcią;
- brak zdolności logicznego myślenia;
- problemy z wysławianiem się;
- zaburzenia wzroku;
- zatrucie pokarmowe, wymioty;
- uczucie ciepła (rozszerzanie się naczyń krwionośnych)
- brak kontroli nad emocjami, agresja.
Nasilenie objawów po zatruciu alkoholem zależy od kilku czynników. Przede wszystkim wieku osoby, jej masy, stanu zdrowia oraz “stażu alkoholowego” (osoby spożywające napoje alkoholowe sporadycznie, odurzają się nimi o wiele szybciej).
Sporo zależy również od regularności spożywanych dawek alkoholu. Przyjmuje się, że względnie bezpieczna i odwracalna w skutkach zdrowotnych dzienna dawka czystego alkoholu, wynosi nie więcej niż 80 g. Regularne spożywanie alkoholu w dwu- lub kilkukrotnie większej dawce, może na przestrzeni kilku lat, spowodować poważne – i co gorsza nieodwracalne – zmiany w naszym organizmie. Do typowych skutków nadużywania alkoholu należy m.in. marskość wątroby, która przejawia się opuchliną brzuszną, obrzękami, zabarwieniem gałek ocznych oraz wymiotami z krwią.
Ile wynosi dawka śmiertelna alkoholu?
Szacuje się, że dawka alkoholu powodujące poważne zagrożenie dla życia człowieka, wynosi powyżej 4 promili. W przeliczeniu będzie to ok. 300 mililitrów czystego alkoholu etylowego, spożytego w ciągu jednej godziny (0,7 litra wódki).
Znane są jednak częste przypadki przekroczenia tej normy, które okazały się w większości śmiertelne. Rekordem Guinessa okazała się zawartość alkoholu we krwi, sięgająca 31 promili. Miało to miejsce w 2016 roku w noc sylwestrową na terenie woj. mazowieckiego. Z informacji znalezionych w sieci wynika, że osoba ta była na tyle “sprawna fizycznie”, aby samodzielnie zgłosić się na posterunek policji i na domiar złego oddać mocz na ladę – tuż przed dyżurującym oficerem.
Niestety spora część rekordowych wyników jest wynikiem kontroli drogowych. Dla przykładu będzie to kierowca z powiatu ostrołęckiego, który spowodował wypadek, mając we krwi 22 promile alkoholu. Niestety nie przeżył tego tragicznego zdarzenia.
Do rekordowych wyników dochodziło już o wiele wcześniej. Tak np. w roku 1995 przyczynił się do tego kierowca, który pod wpływem alkoholu, spowodował wypadek i zmarł kilkanaście dni później. Nie byłoby to tak wielką sensacją, gdyby nie fakt, że miał on prawie 15 promili alkoholu we krwi.
Jak szybko trawimy alkohol?
Na czas trawienia alkoholu przez nas organizm na wpływ wiele czynników. Wśród nich jest:
- masa ciała,
- płeć,
- aktualny stan zdrowia,
- ilości zjedzonego wcześniej pożywienia,
- rodzaju spożytego alkoholu,
- poziom stresu oraz zmęczenia.
Z tego powodu niemożliwe jest precyzyjne określenie czasu trzeźwienia, po którym możemy bezpiecznie zasiąść za kółkiem. Możemy przyjąć, że przeciętnej postury mężczyzna po wypiciu 4 kieliszków wódki, powinien odczekać ponad dwie godziny, zanim podejmie się prowadzenia samochodu. Dla pewności lepiej unikać takich sytuacji, kiedy to liczymy wyłącznie na nasze samopoczucie. Może wydawać się nam, że czujemy się całkiem dobrze, podczas gdy w naszym organizmie nadal będzie krążył alkohol.
Czy można prowadzić po jednym piwie?
Często palącą kwestią wśród wielu kierowców jest zagwozdka: Czy możemy wsiąść za kółko na krótko po spożyciu jednego piwa? Jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie niestety nie ma – patrząc na to pod kątem prawnym. Jak już wiadomo, każdy organizm metabolizuje alkohol we krwi w różnym tempie, a z drugiej strony wszystko zależy od procentowej zawartości samego alkoholu w konkretnym piwie.
Jak wykazały badania, mężczyzna w średnim wieku o wadze 110 kg, po spożyciu puszki piwa z 5,6% zawartością alkoholu, po jednej godzinie wydmucha ok. 0,17‰ alkoholu, czyli wartość dopuszczalną. Dla porównania kobieta o wadze 47 kg może usiąść za kierownicę dopiero po ok. 5 godzinach, kiedy to zawartość alkoholu w wydychanym powietrzu sięgnie ok. 0,15‰.
Im większa postura człowieka, tym szybciej przetrawi on alkohol znajdujący się w spożytym piwie. Za bezpieczną granicę w przypadku mężczyzn należy więc uznać 3 godziny po wypiciu jednego piwa oraz odpowiednio 5 godzin dla kobiet. Odbiegając jednak od typowo prawnych uwarunkowań pamiętajmy, że nawet niewielka zawartość alkoholu we krwi – w tym dopuszczalna – może przysporzyć nam wielu kłopotów w przypadku stłuczki lub wypadku drogowego.
Ile wypija przeciętny Polak?
Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych od kilku lat prowadzi statystyki związane ze średnim spożyciem napojów alkoholowych przez obywateli naszego kraju. Jak wyniki te zmieniały się od 1992 roku? Wszystkie dane zobrazowane są w poniższej tabeli, która przedstawia łączne spożycie danego rodzaju alkoholu w litrach w ciągu roku przez jednego mieszkańca Polski.
| Rok/Rodzaj alkoholu | Wyroby spirytusowe (100% alkoholu) | Wino i miody pitne | Piwo |
| 1992 | 3,5 | 7,6 | 38,6 |
| 1993 | 3,8 | 7,5 | 33 |
| 1994 | 3,8 | 6,9 | 36,4 |
| 1995 | 3,5 | 6,8 | 39 |
| 1996 | 2,9 | 10,3 | 42,8 |
| 1997 | 2,8 | 12,8 | 49,8 |
| 1998 | 2,4 | 13,7 | 54,1 |
| 1999 | 2,1 | 13,6 | 60,1 |
| 2000 | 2 | 12 | 66,9 |
| 2001 | 1,7 | 10,6 | 66,5 |
| 2002 | 1,7 | 11,2 | 70,7 |
| 2003 | 2,4 | 11,3 | 74,8 |
| 2004 | 2,5 | 10,6 | 82 |
| 2005 | 2,5 | 8,6 | 80,7 |
| 2006 | 2,7 | 9,1 | 90,8 |
| 2007 | 3 | 8,9 | 93,4 |
| 2008 | 3,4 | 8,2 | 94,4 |
| 2009 | 3,2 | 7 | 91,2 |
| 2010 | 3,3 | 7 | 90,5 |
| 2011 | 3 | 6,4 | 94,3 |
| 2012 | 3,6 | 5,9 | 99,2 |
| 2013 | 5,8 | 5,8 | 97,7 |
| 2014 | 6,3 | 6,3 | 98,9 |
| 2015 | 6,3 | 6,3 | 99,1 |
| 2016 | 5,8 | 5,8 | 99,5 |
| 2017 | 6,1 | 6,1 | 98,5 |
| 2018 | 6 | 6 | 100,5 |
| 2019 | 6,2 | 6,2 | 97,1 |
Krzysztof Kamzol
Redaktor naczelny w serwisie Joblife.pl Pasjonat technologii produkcyjnych, nowoczesnego przemysłu i technik inżynieryjnych.
